رابطه استرس و بیماری‌های گوارشی در بسیاری از مطالعات علمی بررسی شده و استرس می‌تواند بر سلامت گوارش تأثیر منفی داشته باشد. از جمله مشکلات شایعی که ممکن است بر اثر استرس تشدید شوند می‌توان به سندروم روده تحریک‌پذیر، زخم معده، بیماری کرون و التهاب روده اشاره کرد.
استرس با تغییر در ترشح هورمون‌ها درون بدن می‌تواند میزان ترشح اسید معده را افزایش داده یا سیستم ایمنی را تضعیف کرده و موقعیت را برای حمله ویروس‌ها و میکروب‌ها فراهم سازد. این تغییرات ممکن است منجر به بروز یا تشدید علائم گوارشی مانند دل‌درد، نفخ اسهال و یبوست شوند.
درک رابطه بین استرس و بیماری‌های گوارشی می‌تواند به یافتن راه کارهای مناسب برای مدیریت استرس و بهبود سلامت گوارشی کمک کند. در این مقاله کلینیک زخم به این رابطه و شیوه‌های مختلف مدیریت استرس خواهیم پرداخت.
رابطه استرس و بیماری‌های گوارشی چیست؟
آیا تابه‌حال آن‌قدر مضطرب بوده‌اید که احساس کنید چیزی درون معده شما به هم می‌خورد؟ رابطه استرس و بیماری‌های گوارشی در تحقیقات مختلفی مطالعه شده است. مغز و روده با هم در ارتباط هستند و دائماً اطلاعات میان آنها تبادل می‌شود. در واقع، طبق تحقیقی که در کتاب نوروساینس منتشر شده، تعداد نورون‌های موجود در روده بیشتر از کل نخاع است.
روده تا حدی توسط سیستم عصبی مرکزی در مغز و نخاع کنترل می‌شود. علاوه بر این، روده دارای شبکه‌ای از نورون‌ها در دیواره سیستم گوارشی است که به عنوان سیستم عصبی انتریک یا ذاتی شناخته می‌شود.
سیستم عصبی انتریک (Enteric nervous system) همراه با ۱۰۰ میلیون سلول عصبی که از مری تا رکتوم دستگاه گوارشی شما را پوشش می‌دهند، فرایندهای گوارشی از جمله:
- بلعیدن
- ترشح آنزیم‌ها برای تجزیه غذا
- طبقه‌بندی غذا به عنوان مواد مغذی یا مواد زائد
را بر عهده دارند. رابطه استرس و بیماری‌های گوارشی زمانی مشخص می‌شود که این فرایندها مختل می‌شوند. استرس همچنین می‌تواند بر پوست نیز تاثیر گذار باشد و علت جوش مقعد و باسن به شمار آید.
استرس چه تأثیری بر دستگاه گوارش می‌گذارد؟
زمانی که با یک موقعیت استرس‌آور روبه‌رو می‌شوید، سیستم عصبی همراه با بخشی از سیستم عصبی خودکار بدن که عملکردهای بدنی مانند ضربان قلب، تنفس و فشارخون را تنظیم می‌کند، فعال شده و هورمون استرس کورتیزول را آزاد می‌کند تا بدن را برای مقابله با شرایط آگاه و آماده سازد.
استرس تغییرات فیزیولوژیکی مانند وضعیت افزایش یافته از هوشیاری، تنفس و ضربان قلب سریع‌تر، افزایش فشار خون، افزایش کلسترول خون و افزایش تنش عضلانی را به دنبال دارد.
رابطه استرس و بیماری‌های گوارشی در اینجا مشخص می‌شود چرا که استرس باعث ایجاد:
- حالت انقباض دردناک مری
- افزایش اسید معده که منجر به سوزش معده می‌شود
- ایجاد حالت تهوع
- ایجاد اسهال یا یبوست می‌شود.
اسهال و یبوست از عوامل ایجاد مسائلی از جمله بواسیر و شقاق مقعدی هستند. بواسیر چیست؟ ورید متورمی است که به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود. از بهترین میوه برای درمان بواسیر استفاده کرده یا درمان حرفه‌ای را در بهترین مرکز و دکتر بواسیر انجام دهید.
بیماری‌های گوارشی ناشی از استرس
در موارد جدی‌تری استرس می‌تواند منجر به کاهش جریان خون و اکسیژن به معده شود که ممکن است باعث درد شکم، التهاب یا عدم تعادل در باکتری‌های روده شود.
رابطه استرس و بیماری‌های گوارشی را به خصوص در بیماری زخم معده یا زخم روده می‌توان مشاهده کرد.
دیگر بیماری‌های گوارشی که بر اثر استرس تشدید می‌شوند:
| بیماری‌های گوارشی | تأثیر استرس |
| سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) | تشدید علائم، افزایش دردهای شکمی |
| بیماری التهابی روده (IBD) | تشدید التهاب و علائم، افزایش خطر ابتلا به بیماری |
| زخم معده | تشدید دردهای معده و خطر ایجاد زخم |
| بیماری سوء هضم معده – مری (GERD) | افزایش سوزش معده و علائم GERD |
۵ راه برای مدیریت استرس
حال که رابطه استرس و بیماری‌های گوارشی را بررسی کردیم، ضروری است راهی برای کاهش و کنترل استرس پیدا کنیم. روش‌های فیزیکی را پزشک پس از معاینه بالینی برای شما تجویز خواهد کرد؛ اما در این بخش روش‌های آرامش بخشی را آورده‌ایم که می‌توانند مفید باشند. دقت داشته باشید، همه روش‌ها برای همه افراد پاسخگو نیستند و برای یافتن راه‌حل مناسب باید شرایط خود را با پزشک در میان بگذارید.
۱- ورزش منظم
فعالیت‌های فیزیکی تنش را کاهش می‌دهد و مواد شیمیایی مغز شما به نام اندورفین‌ها را آزاد می‌کند که به عنوان درمانگران طبیعی درد عمل می‌کنند. اندورفین‌ها خواب را بهبود می‌بخشند که می‌تواند به کاهش استرس کمک کند.
۲- مشورت با روان‌درمانگر
ترکیب تکنیک‌های رفتاری – شناختی می‌تواند به کاهش اضطراب و استرس کمک کند.
۳- یوگا
این روش ترکیبی از حرکات بدنی، تنفس و مدیتیشن است که به کاهش استرس، اضطراب و افزایش کیفیت زندگی کمک می‌کند.
۴- مدیتیشن
تکنیک‌های مختلفی از مدیتیشن وجود دارد که می‌تواند به کاهش استرس کمک کند.
۵- توانمندی مدیریت زمان
مدیریت زمان مهم‌ترین بخشی از کاهش استرس است.
سخن پایانی
استرس می‌تواند تغییرات فیزیولوژیکی مانند افزایش تنش عضلانی، افزایش اسید معده، و تغییرات در حرکات روده را ایجاد کند. برخی از بیماری‌های گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، بیماری التهابی روده (IBD)، و زخم معده ممکن است توسط استرس تشدید شوند یا در برخی موارد توسط آن ایجاد شوند. در این مقاله کلینیک زخم به راه‌هایی برای مدیریت استرس اشاره کردیم، امّا شرایط هر فرد می‌تواند متفاوت باشد.
سؤال‌های متداول
استرس چگونه بر سلامت گوارش تأثیر می‌گذارد؟
استرس می‌تواند به طور قابل‌توجهی بر سلامت گوارش شما تأثیر بگذارد. این امر به این دلیل است که بدن شما در هنگام استرس، هورمون‌هایی مانند کورتیزول و آدرنالین ترشح می‌کند. این هورمون‌ها می‌توانند باعث ایجاد تغییرات مختلفی در سیستم گوارش شما شوند.
چه علائمی نشان‌دهنده تأثیر استرس بر سلامت گوارش است؟
درد معده، نفخ، سوءهاضمه، اسهال یا یبوست، از دست دادن اشتها، حالت تهوع، سوزش معده و مشکل در بلع از جمله علائم تاثیر استرس بر سیستم گوارشی هستند.
9 پاسخ
خیلی سخته ، ۱۲ روز روده کار نکردن ، اونم بخاطر امتحان دانشگاه ،
آخرشم هیچ، روزای سختی بود ، روده به قند نیاز داره برای کار
سلام
برای اینکه بتونم بهتر راهنمایی کنم نیاز دارم دقیق تر و بیشتر توضیح بدین در مورد شرایط خودتون
ممنون از مطلب مفیدتان
سلام
خاهش میکنم
گرفتگی عضلات روی شکم.دلیل خاصی دارد.ممنونم
به تنهایی نه همراهی با سایر علایم مهم است مثلاً التهاب داخل شکم می تواند گرفتگی عضلات بدهد
عالی بود
سلام
ممنونم
سلام
متشکرم