بیماری مقاربتی ناشی از عفونت‌های قابل انتقال جنسی هستند. این بیماری‌ها عمدتاً از طریق برقراری تماس جنسی به فرد دیگر منتقل می‌شوند. باکتری‌ها، ویروس‌ها و انگل‌ها از عوامل ایجادکننده عفونت‌های جنسی هستند که از طریق خون، مایع منی، ترشحات واژن و سایر مایعات بدن به فرد دیگر منتقل می‌شوند.
در برخی موارد، عفونت‌های جنسی، از طریق رابطه جنسی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود. به‌عنوان‌مثال، این عفونت می‌تواند در دوران بارداری یا زایمان از مادر به نوزاد منتقل شود. همچنین، انتقال از طریق تزریق خون‌آلوده یا استفاده مشترک از سرنگ آلوده نیز امکان‌پذیر است.
این مقاله کلینیک زخم به انواع بیماری مقاربتی می‌پردازد. این بیماری‌های ممکن است در حالت اولیه خود علائمی نداشته باشند. همچنین، ممکن است فردی که شما با او رابطه جنسی دارید، ناقل عفونت باشد، در حالی که به نظر کاملاً سالم و حتی از ابتلا به عفونت بی‌خبر است.
بیماری مقاربتی STD چیست؟
بیماری‌های مقاربتی (Sexually Transmitted Diseases) عفونت‌هایی هستند که عمدتاً از طریق تماس جنسی منتقل می‌شوند. برخی از نمونه‌های بیماری‌های آمیزشی عبارت‌اند از: HIV، کلامیدیا، تبخال تناسلی، زگیل تناسلی، سوزاک، برخی از انواع هپاتیت، سفلیس و تریکومونیازیس.
انواع بیماری مقاربتی STD و علائم آنها
در گذشته به بیماری‌های آمیزشی، بیماری‌های مقاربتی (VD) نیز گفته می‌شد. این بیماری‌ها جزء شایع‌ترین بیماری‌های واگیردار محسوب می‌شوند. آشنایی با این بیماری‌ها و توجه به نکات پیشگیرانه کمک می‌کند تا حد امکان از این بیماری‌ها دور بمانید. با این حال، همان‌طور که اشاره کردیم برخی از این بیماری‌ها هیچ علائمی ندارند.
هرپس سیمپلکس
در مقاله «تبخال تناسلی زنان و مردان» این بیماری را بیشتر توضیح داده‌ایم. هرپس سیمپلکس (Herpes Simplex) شامل دو نوع می‌شود:
- نوع 1 (HSV-1): معمولاً باعث تبخال دهانی می‌شود.
- نوع 2 (HSV-2): عمدتاً باعث عفونت‌های تناسلی می‌شود.
علائم آن شامل تب‌خال‌ها یا زخم‌های دردناک در ناحیه تناسلی یا دهان، خارش، سوزش و گاهی تورم است.
زگیل‌های تناسلی
زگیل تناسلی به دلیل وجود ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) در بدن ایجاد می‌شود. زگیل‌ها اغلب کوچک و نرم و در نواحی تناسلی، مقعد یا دهان ظاهر می‌شوند. علائم زگیل تناسلی چیست و چه شکلی است؟ و راه‌های تشخیص سریع آن را در مقاله‌ای جداگانه مطالعه کنید.
شیوه‌های درمان زگیل تناسلی
در مقاله «درمان زگیل تناسلی با لیزر [قطعی و سریع] + مزایا و عوارض» به شیوه‌های درمانی زگیل‌های تناسلی اشاره کرده‌ایم. این شیوه‌های درمانی می‌تواند شامل درمان‌های موضعتی مانند پودوفیلین شود. کرایوتراپی نیز یکی از روش‌های از بین بردن زگیل‌های تناسلی است. با این حال، بهترین شیوه را می‌توان لیزر دانست. لیزردرمانی یک روش سریع و قطعی به شمار می‌آید.
کلامیدیا و روش درمان آن
بیماری کلامیدیا به دلیل باکتری Chlamydia trachomatis در بدن ایجاد می‌شود. این بیماری یکی از انواع بیماری مقاربتی STD است که علائمی از جمله: ترشحات غیرعادی از آلت تناسلی یا واژن، درد هنگام ادرار کردن و درد در ناحیه پایین شکم را به همراه خواهد داشت.
درمان این بیماری مقاربتی اغلب به وسیله آنتی‌بیوتیک‌ها از جمله آزیترومایسین (Azithromycin) یا داکسی‌سایکلین (Doxycycline). انجام می‌شود. ضروری است برای شروع درمان حتماً با پزشک مشورت کنید و از مصرف سرخود داروها خودداری کنید.
بیماری سفلیس
بیماری مقاربتی سفلیس (Syphilis)، از باکتری Treponema pallidum ناشی می‌شود. علائم آن شامل زخم‌های بدون درد در ناحیه تناسلی، جوش‌ها و ضایعات پوستی همراه با تب و احساس خستگی مداوم است.
جوش‌ها ممکن است با انواع توده تناسلی مردان و زنان اشتباه گرفته شود و نیاز به تشخیص و آزمایش‌های دقیق‌تری دارد.
اغلب برای درمان سفلیس از پنی‌سیلین به صورت تزریقی استفاده می‌کنند.
ویروس HIV یا ایدز
بیماری ایدز (AIDS) که مخفف عبارت Acquired Immunodeficiency Syndrome است، مرحله پیشرفته‌ای از عفونت با ویروس HIV (Human Immunodeficiency Virus) است. ویروس HIV سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و در صورت عدم درمان، به ایدز منجر می‌شود.
این عفونت در مراحل حاد با علائمی از جمله:
- تب
- خستگی
- سردرد
- درد عضلات و مفاصل
- التهاب گلو
- بثورات پوستی
همراه است. این علائم مشابه با سرماخوردگی هستند؛ اما در صورت عدم درمان و توجه به آنها می‌توانند حالتی وخیم‌تر پیدا کنند.
تریکومونیازیس
بیماری تریکومونیازیس (Trichomoniasis) از انواع بیماری مقاربتی است که توسط انگل تک‌یاخته‌ای به نام Trichomonas vaginalis ایجاد می‌شود. این بیماری یکی از شایع‌ترین عفونت‌های قابل انتقال از طریق تماس جنسی است و می‌تواند مردان و زنان را مبتلا کند، هرچند علائم آن در زنان شایع‌تر و مشهودتر است.
| علائم در زنان | علائم در مردان |
| ترشحات واژینال غیرطبیعی | ترشحات از آلت تناسلی |
| خارش و سوزش | درد یا سوزش |
| درد هنگام ادرار کردن | خارش و تحریک |
| التهاب و قرمزی واژن | تکرر ادرار |
سوزاک
بیماری سوزاک (Gonorrhea) نیز از انواع بیماری مقاربتی به شمار می‌آید که توسط باکتری Neisseria gonorrhoeae در بدن ایجاد می‌شود. این بیماری با علائمی از جمله ترشحات چرکی از آلت تناسلی یا واژن، درد یا سوزش هنگام ادرار و درد یا تورم در ناحیه تناسلی همراه است.
برای تشخیص این بیماری، آزمایش‌های لازم از جمله نمونه‌برداری از ترشحات ناحیه تناسلی انجام می‌شود.
برای درمان آن از آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند سفترکسون یا آزیترومایسین استفاده می‌کنند.
در صورت ابتلای مادر در حین زایمان که می‌تواند باعث عفونت چشم یا ذات‌الریه در نوزاد شود.
نکاتی برای پیشگیری از بیماری مقاربتی
پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی (STDها) از اهمیت بالایی برخوردار است. در این بخش به نکات ضروری و پیشگیرانه از این بیماری‌ها اشاره‌ای خواهیم داشت:
- کاندوم‌های لاتکسی و پلی‌اورتان به طور موثر از انتقال بسیاری از بیماری‌های مقاربتی جلوگیری می‌کنند.
- داشتن شریک جنسی ثابت و مطمئن به کاهش خطر کمک می‌کند.
- انجام تست‌های منظم برای بیماری‌های مقاربتی، به ویژه در صورت داشتن شرکای جنسی متعدد یا جدید.
- مصرف داروهای ضدویروسی ظرف ۷۲ ساعت پس از قرار گرفتن در معرض HIV.
- انجام واکسیناسیون علیه HPV و هپاتیت B برای مقابله با زگیل تناسلی و برخی از سرطان‌ها.
- استفاده از وسایل شخصی و تمیز و عدم به اشتراک گذاری آنها.
سؤال‌های متداول
بیماری مقاربتی چیست؟
بیماری‌های مقاربتی (STDs) یا عفونت‌های مقاربتی (STIs) عفونت‌هایی هستند که عمدتاً از طریق تماس جنسی منتقل می‌شوند. این شامل واژینال، مقعدی و دهانی می‌شود.
علائم بیماری‌های مقاربتی چیست؟
علائم ممکن است شامل ترشحات غیرعادی، درد یا سوزش هنگام ادرار کردن، زخم‌ها یا جوش‌های ناحیه تناسلی، خارش و تورم باشد. برخی از عفونت‌ها ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند.
آیا داروهای خانگی یا طبیعی می‌توانند بیماری‌های مقاربتی را درمان کنند؟
خیر؛ بیماری‌های مقاربتی نیاز به تشخیص و درمان تخصصی دارند. استفاده از داروهای تجویزی توسط پزشک ضروری است.