زخم دیابتی به عارضه ای اطلاق می شود که در آن قسمتی از پوست در بیماران دیابتی از بین رفته و شما می توانید بافت زیرین آن را ببینید. اکثر زخمهای پوستی در قسمت پایین پا ایجاد میشوند. زمانی که پوست بریده میشود، معمولاَ به سرعت التیام مییابد. با این وجود، در برخی از افراد مبتلا به دیابت، پوست ناحیه پا به خوبی التیام نیافته و مستعد ایجاد زخم پای دیابتی میباشند.
این عارضه میتواند حتی پس از یک آسیبدیدگی خفیف نظیر قرار گرفتن پایبرهنه بر روی یک سنگ کوچک، نیز ایجاد شود. شستن مداوم پاها، گرفتن ناخنها و … در جلوگیری از زخم دیابتی موثر هستند. در ادامه دلایل و راه های جلوگیری از زخم دیابتی را معرفی و بررسی میکنیم.
درمان زخم دیابت
آنچه در این مقاله می خوانید:
دلایل زخم دیابتی چیست؟
همانطور که گفتیم، زخمهای پا، بزرگترین مسئله افراد مبتلا به دیابت است. زخم پای دیابتی معمولاً به دلیل یک سری عوامل مشخص اتفاق میافتد. دلایل ایجاد این زخمها شامل موارد زیر است:
سطح بالای قند خون:
همانطور که میدانید، دیابت نوعی بیماری است که ارتباط مستقیمی با سطح قند خون دارد. زمانی که افزایش سطح قند خون گسترش پیدا کند، باعث سفت شدن شریانهای بدن بخصوص پا و بروز زخم پای دیابتی میشود. در واقع با پیشرفت بیماری دیابت، خون و اکسیژن لازم جهت حمایت از فعالیت بدن به اندامها نمیرسد. در نتیجه میتوانید در جهت جلوگیری از زخم دیابتی، قند خون را کنترل کنید.
گردش خون ضعیف:
افراد مبتلا به دیابت، بسیار بیشتر از سایر افراد، در معرض خطر ابتلا به بیماریهای عروقی هستند. بیماریهای عروقی باعث مسدود شدن عروق مغز و قلب و جلوگیری از رسیدن جریان خون به پاها میشود. این جریان خون محدود، باعث میشود که زخم پای دیابتی بهآسانی بهبود نیابد. در صورت ادامه مشکلات عروقی ممکن است منجر به قطع عضو اندام مبتلا شود. در نتیجه میتوانید در جهت جلوگیری از زخم دیابتی، گردش خون خود را کنترل کنید.
آسیب عصبی:
عدم کنترل سطح قند خون باعث آسیبهای عصبی میشود. این آسیبهای عصبی میتواند منجر به بروز نوروپاتی شود. نوروپاتی نوعی بیماری عصبی است که باعث بی حس شدن پاها میشود. در نتیجهی این بیماری، هر برش کوچک یا تاول روی پا ممکن است در صورت عدم توجه، درمان نشده و منجر به زخم پای دیابتی شود.
مشکلات سیستم ایمنی:
یکی از وظایف سیستم ایمنی بدن، حذف بافتهای مرده و آسیب دیده و ساخت سلولهای جدید پوست برای ترمیم این بافتها است. دیابت میتواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند. این امر باعث میشود که توانایی بدن در ارسال گلبولهای سفید به جهت ترمیم زخمها کاهش پیدا کند. در نتیجه، اختلال سیستم ایمنی در اثر ابتلا به دیابت، منجر به ایجاد زخم پای دیابتی میشود.
در نتیجه میتوانید در جهت جلوگیری از زخم دیابتی، سیستم امنیتی خود را بهبود دهید.
نظرات بیماران بعد از عمل لیزر با دکتر ثابت
برای مشاهده ویدیوهای عمل و نظرات بیماران بر روی لینک زیر کلیک کنید.
عفونت:
همانطور که گفتیم، افراد مبتلا به دیابت دارای سیستم ایمنی بدنی ضعیفتری هستند. به همین دلیل بدن این افراد مستعد ابتلا به انواع عفونتها است. بهویژه عفونت در ناحیه پا باعث بروز زخم پای دیابتی شده که به راحتی بهبود نمییابد.
جلوگیری از زخم دیابتی
بهترین راهحل برای پرهیز از مشکلات مرتبط با زخم در افراد دیابتی جلوگیری از ایجاد زخم در مرحلۀ اول است. برای جلوگیری از زخم دیابتی به نکات زیر توجه کنید.
پاهای خود را روزانه معاینه کنید:
در مرحله اول در جلوگیری از زخم دیابتی، توصیه میشود که هر روز پاهای خود را از نظر وجود هرگونه بریدگی، تاول، کالوس، لکههای قرمز، تورم و سایر ناهنجاریها بررسی کنند. اگر این ناهنجاریها به موقع شناسایی شوند، درمان آنها قبل از وخیم شدن و تبدیل شدن آنها به زخم پای دیابتی امکانپذیر خواهد بود.
بهتر است افراد مبتلا برای جلوگیری از زخم دیابتی، ناخنهای خود را همیشه کوتاه نگه دارند. ناخنهای بلند و تیز میتواند به پاها آسیب وارد کرده و بافت پوست را خراش دهد. اگر خودتان نمیتوانید پاهایتان را بررسی کرده و آنها را ببینید، میتوانید از پزشک یا یکی از اعضای خانواده بخواهید که این کار را برای شما انجام دهد. علاوه بر این معاینات روزانه، حداقل سالی یکبار نزد پزشک متخصص دیابت بروید.
پاهای خود را تمیز نگه داشته و از نفوذ عفونتها جلوگیری کنید:
شستن روزانه پاها بخش مهمی از مراقبتهای جلوگیری از زخم دیابتی است. بهتر است حداقل روزی یکبار پاهای خود را با آب ولرم شسته و با یک حوله تمیز خشک کنید. پس از خشک کردن پاها، از یک لوسیون یا کرم مرطوبکننده برای نرم کردن کف پاها استفاده کنید.
مراقب باشید که لوسیون را بین انگشتان پا نمالید، زیرا باعث رشد باکتریها در بین انگشتان میشود. بهتر است همواره از جورابها یا کفش مناسب حتی در منزل استفاده کنید. پوشیدن جوراب یا کفش مناسب در منزل باعث کاهش آسیبهای ناگهانی به پا و جلوگیری از زخم دیابتی میشود.
دیابت خود را مدیریت کنید:
چک کردن قند خون، فشارخون و کلسترول خون شما میتواند از بروز بسیاری از عوارض مربوط به دیابت، از جمله زخم پای دیابتی جلوگیری کند؛ بنابراین با مراجعه به پزشک و مشورت با او، یک برنامه مدیریتی منظم و روزانه به جهت مدیریت دیابت و جلوگیری از زخم دیابتی بریزید.
این برنامه مدیریتی میتواند شامل رژیم غذایی سالم، ورزش منظم، کنترل قند خون، ترک سیگار و استفاده از برخی داروهای تجویز شده توسط پزشک باشد. خوردن یک رژیم غذایی متعادل، دارای پروتئین بدون چربی، فیبر، حبوبات و چربیهای اشباع نشده میتواند برای بیماران مبتلا به دیابت بسیار مفید باشد.
به عنوان مثال بسیاری از مواد معدنی و ویتامین ها، روی، آهن، مس و پروتئین برای رشد بافت لازم هستند. اگر بدن افراد مبتلا به دیابت از نظر این مواد مغذی دارای کمبود باشد میتواند باعث کند شدن فرآیند بهبود این زخمها شود. به همین دلیل است که مدیریت دیابت و داشتن رژیم غذایی مناسب از اهمیت بالایی در جلوگیری از زخم دیابتی برخوردار است.
به پوست خود توجه کنید:
به هر مورد کوچکی را که به نظر زیاد مهم نمیرسد توجه کنید برای مثال مشکلات کوچک پوستی نظیر فولیکولهای عفونی شدۀ مو بر روی پوست یا ناحیهای اطراف ناخن که التهاب دارد و در صورت مواجهه با این مشکلات با پزشک خود مشورت کنید تا بتوانید در جهت جلوگیری از زخم دیابتی زود اقدام کنید.
پاهای خود را مرطوب کنید:
از نرمکنندههای مناسب برای نرم نگهداشتن و انعطاف پوست خود استفاده کنید؛ اما از لوسیونها و کرمهای مرطوبکننده بین انگشتان استفاده نکنید زیرا سبب ایجاد عفونت قارچی میشود. برای درمان مشکل پای ورزشکاران به جای کرم ضد قارچ از ژل ضد قارچ استفاده کنید زیرا ژل باعث ایجاد رطوبت بین انگشتان نمیشود.
از پایپوش مناسب استفاده کنید:
از کفشهایی استفاده کنید که مانع از تاول زدن پاهایتان شود. کفشهایی که جلو بسته باشند احتمال جراحت پاها را کاهش میدهند. حتی بهتر است از دمپاییهای جلو بسته در خانه استفاده کنید تا از ایجاد جراحت در پاهایتان جلوگیری کند چنانچه در پیدا کردن کفش سایز خود مشکلدارید بهتر است کفش مناسب خود را سفارش دهید.
هر روز کفشهای خود را بررسی کنید:
افراد دیابتی مبتلا به نوروپاتی ممکن است حس پاهای خود را از دست داده باشند. به همین علت اگر درون کفش آنها جسمی خارجی وجود داشته باشد، متوجه نمیشوند و با وجود آن شیء خارجی به راه رفتن ادامه میدهند. این کار ممکن است باعث ایجاد جراحت در پاهای آنها شود از سوی دیگر با بررسی قسمتهای کفش متوجه پاره شدن یا سفت شدن نواحی داخلی کفش خواهید شد.
از جوراب مناسب استفاده کنید:
از جورابهایی که رطوبت پوست را خارج میکنند، استفاده کنید. از جورابهای دارای درز استفاده نکنید جورابهای مخصوص افراد دیابتی در فروشگاهها و داروخانهها موجود است. بهتر است از این نوع جورابها خریداری کنید.
نکات ریز در جلوگیری از زخم دیابتی
- هنوز پاهایتان را با صابون بشویید و از نظر زخم و عفونت آنها را بررسی کنید
- برای اینکه تمام قسمتهای پا را مشاهده کنید میتوانید از یک آینه استفاده کنید
- به هر نوع ترک تاول بریدگی خراش و قرمزی توجه کنید
- پاها به خصوص لای انگشتان را کاملاً خشک کنید
- میتوانید از کرمهای مرطوبکننده در محل پاشنه و قسمتهای خشک پا استفاده کنید
- اگر میخچه و پینه دارید هرگز برای برداشتن آنها خود اقدام نکنید و اجازه بدهید پزشک آنها را بردارد.
- قبل از پوشیدن کفش حتماً داخل آنها را نگاه کنید
- هرگز کفش جلو باز و پشتباز و یا صندل نپوشید.
- از کفشهای مخصوص افراد دیابتی استفاده کنید تا علاوه بر فضای کافی برای انگشتان مقاوم هم باشند.
انواع درمان زخم دیابتی
درمان زخم دیابتی با استفاده از داروها
پزشک ممکن است آنتیبیوتیکها، آنتیبادیها و اگر عفونت پیشرفت کند داروهای ضد انعقاد را برای درمان زخم دیابتی تجویز کند. بسیاری از این آنتیبیوتیکها به استافیلوکوک اورئوس، باکتریهایی که علت ایجاد عفونتهای استافیلو هستند یا استرپتوکوک بتا همولیتیک که معمولاً در روده یافت میشوند، حمله میکنند.
اگر بیماری دارید که احتمال عفونت با این باکتریهای مضر را افزایش میدهد، ازجمله HIV و مشکلات کبدی، با پزشک خود در میان بگذارید.
درمان موضعی زخم پای دیابتی
درمان های موضعی زیادی برای زخمهای دیابتی پا موجود است. از جمله این درمان ها عبارتند از:
- پانسمان های حاوی نقره یا کرمهای سولفادیازین نقره
- ژل یا محلول پلی هگزا متیلن بیگوانید (PHMB)
- ید
- عسل پزشکی در فرم پماد یا ژل
درمان زخم پای دیابتی با استفاده از روشهای جراحی
پزشک شما ممکن است جراحی را برای زخم پای دیابتی تجویز کند چرا که گاهی اوقات جراحی باعث کاهش فشار و عفونت ایجاد شده در اطراف زخم می شود.
همه زخمهای دیابتی نیاز به جراحی ندارند. با این حال، اگر روشهای درمانی دیگر، نتواند به بهبود زخم یا جلوگیری از پیشرفت عفونت کمک کند، جراحی میتواند از بدتر شدن شرایط زخم که ممکن است منجر به قطع عضو شود جلوگیری کند.
درمان زخم دیابتی با میکروواس تراپی
روش فنآوری مورد استفاده در سیستم درمان MICROVASCULAR THERAPY اولین بار برای درمان سرمازدگی در آمریکا مورد استفاده قرار گرفت. این روش فنآوری اولیه طی این سالها تحت نظر متخصصان این رشته گسترش، بازبینی و اصلاح گردیده است.
در این روش با تحریک رگهای خونی باعث رشد و تکثیر شبکههای مویرگهای خون در بافتها گردیده که این فرآیند پایه و اساس رشد مجدد بافت و ترمیم عضو تحت درمان میباشد.
این روش درمان پای دیابتی همچنین باعث افزایش روندسوختوساز بافتها یا عضو تحت درمان گردیده. و موجب اکسیژن رسانی به بافت و گردش خون شده و به بهبود رگهای خونی کمک میکند که در نتیجه این امر از مسدود شدن و رسوب جداره داخل شریانها جلوگیری می گردد. اکسیژنرسانی تنها بخشی از راه درمان زخم دیابتی می باشد.
برای مبارزه با عفونت درمان توامان دارویی آنتی بیوتیکها نیز لازم میباشد گردش خون ایجاد شده حاصل از این روش درمان باعث افزایش کارائی داروهای آنتی بیوتیک به وسیله تقویت تاثیر دارو بر ناحیه زخم و نفوذ به بافت و عضو دچار عارضه می گردد.
این روش درمانی به طور اخص بر روی افراد دیابتی متمرکز گردیده که از زخمهای شدید ناحیه پا رنج میبرند و در خطر قطع عضو میباشند.
این شرایط معمولا همراه با التهابات موضعی و مخرب استخوانی همراه بوده که به درمانهای پایه و معمول آنتی بیوتیک پاسخ خوبی نمیدهند. این روش درمانی به دلیل تقویت جریان خون باعث رساندن داروهای آنتی بیوتیک به بافت و عضو آسیب گردیده و به طور قابل ملاحظه ای این شرایط را بهبود می بخشد.
طبق گزارش تنها یک بیمارستان در ایالت متحده در نتیجه درمان حدود ۷۰۰ بیمار در طول دو سال در بیش از ۹۵ درصد پای افراد از خطر قطع عضو نجات پیدا کرده است.
درمان زخم دیابتی با اوزون تراپی در آب
اوزون تراپی یا اوزون درمانی به روش درمانی گفته میشود که جزو پزشکی جایگزین حساب میشود. در این روش درمانی برای بهبودی و درمان بعضی از بیماریها گاز یا مایع یا محلول اوزوندار را از طریق خوراکی، تزریقی، پوستی وارد بدن بیمار میکنند.
در حیطه پزشکی حدود ۱۵۰ سال است که اوزون وارد شده و از خواص منحصر به فرد آن در درمان بیماری های مختلف استفاده میشود. ولی قدمت این شیوه درمانی در ایران به چند سال اخیر باز میگردد.
کاربردهای اوزون تراپی:
- برای درمان دردهای مختلف بدن مثل زانو درد، کمر درد و…
- بهبودی بعد از جراحی مفاصل
- درد و اختلالات لگن
- آسیب دیدگی های ورزشی
- درمان زخم پای دیابتی، زخم های سوختگی و…
درمان زخم پای دیابتی با ماگوت تراپی
لارو درمانی یا ماگوت تراپی روشی است که در درمان زخمهای مزمن از جمله بیماران مبتلا به زخم پای دیابتی یا زخم بستر استفاده میشود. در این روش، از لارو نوعی مگس به نام لوسیلیا سریکاتا (Lucilia sericata) که به صورت استریل در آزمایشگاه کشت داده شدهاند، جهت درمان بیماران استفاده میشود.
در این روش لارو به مدت یک تا دو روز بر روی زخم بیمار گذاشته میشود. در این روش برای جلوگیری از مشاهده مستقیم بیمار از روند فعالیت لارو، لاروها را در باندهای مخصوصی قرار داده و بر روی زخم گذاشته میشود و سپس با پانسمانهای مخصوصی محل زخم کاملا بسته میشود. بیمار باید بعد از مدت مشخص برای برداشت لارو به کلینیک زخم مراجعه کند زیرا لارو تبدیل به مگس میشود و این موضوع موجب آزار بیمار میشود. لارو یک تکنیک در حد جراحی میکروسکوپی است که پزشک به کمک آن نقاط بسیار ظریف را ترمیم میکند.
درمان زخم دیابتی با لایت تراپی
نور درمانی (لایت تراپی) که “فتوتراپی” نیز خوانده می شود یک روش درمانی است که در آن با قرار دادن فرد در مقابل نور به درمان بیماری او اقدام می شود. نوری که به فرد تابیده می شود می تواند نور طبیعی و یا طول موج خاصی از نور باشد. در طول تاریخ، نور خورشید به عنوان اولین منبع نور و پس از آن لیزرها، لامپ های فلورسنت، لامپهای دیکروئیک (نوعی لامپ هالوژن) در نور درمانی به کار گرفته شدند.
کاربردهای نور درمانی:
اثرات مثبت نور درمانی در موارد زیر گزارش شده است:
- بهبود زخمهای دیر التیام
- رفع درد و سفتی صبحگاهی در آرتریت روماتوئید
- بهبود مفصل زانو در استئوآرتریت
- پیشگیری از تاول تبخالی
- بهبود زخم و ترمیم بافت
- کاهش التهاب و درد در ناحیه تاندون آشیل
- کمک به درمان کوتاه مدت سندروم کارپال تونل(این سندروم در اثر فشردگی عصب دست در ناحیه مچ ایجاد میشود و باعث بیحسی و ضعف انگشت میشود)
- کاهش عوارض ناشی از درمانهای دارویی در سرطان مثل موکوزیت دهانی(Oral Mucositis)
بر اساس شواهد موجود نور درمانی در بهبود بعضی از بیماریهای خلقی و روانی نیز نقش موثری دارد. بیماریهای زیر در این زمره اند:
- افسردگی فصلی Seasonal affective disorder) یا (SAD
- افسردگی پس از زایمان
- اختلالات خواب
- زوال عقل(Dementia)
- سازگاری با کار کردن در شیفت شب
درمان زخم دیابتی با لیچ درمانی
یکی از شاخههای اصلی پزشکی، زیست درمانی است كه در آن از موجودات و حشرات زنده مانند زالو، زنبور، لارو مگس و غیره به عنوان یك روش درمانی استفاده میشود. زالو درمانی یا لیچ تراپی (Leech therapy) یک روش کمک درمانی است که در دنیا مطرح بوده و در چند دهه اخیر رشد زیادی داشته است.
افرادی که دچار مشکلات انعقاد خون هستند و خون آنها دیر بند میآید، هموفیلی بوده یا مشکل پلاکت دارند و همچنین بیمارانی که کمخونی و یا گرفتگی عروق دارند نباید زالو درمانی شوند.
درمان زخم پای دیابتی با وکیوم تراپی
وکیوم تراپی زخم یک تکنیک درمانی است که از فشار منفی (negative pressure) کنترل شده برای تسریع روند بهبودی زخم های مزمن، حاد و سوختگی استفاده میکند.
اعمال فشار منفی، باعث افزایش جریان خون شده و ترشحات از زخم گرفته میشود. بسته به نوع و محل تشکیل زخم، این فشار به صورت دائمی و یا تناوبی به زخم اعمال خواهد شد.
استفاده از فشار منفی بر روی سطح زخم مفهوم تازهای نیست بلکه از ۵۰ سال پیش مورد توجه و مطالعه قرار گرفته است و امروزه در ایران نیز شاهد استفاده از این تکنولوژی در درمان زخم دیابتی هستیم.
کاربردهای وکیوم تراپی
- زخم پای دیابتی
- زخم های شریانی
- زخم های فشاری مثل زخم بستر
- زخم های سوختگی
- زخم های مزمن
- زخم های دارای ترشح
- زخم های ناشی از عفونت محل جراحی
درمان زخم دیابتی با پی آر پی
پی آر پی یا پلاسما درمانی (PRP) روشی ۱۰۰% طبیعی است که با استفاده از اجزای خون خود بیمار برای تحریک و نوسازی بافت های آسیب دیده در مناطق صورت، گردن، سر و سینه، دست ها و بدن مورد استفاده قرار می گیرد.
در این روش مقداری از خون بیمار گرفته میشود و توسط کیت های ویژه ای پلاکت آن جدا شده و غنی می گردد، سپس این پلاکت غنی تزریق میشود.
امروزه این روش برای تحریک رشد مو، کلاژن سازی و ازبین بردن چروک ها، زخم بستر و زخم های دیابتی، جراحی ها، آرتروز و…. استفاده می شود.
- اشتراک گذاری در :
دکتر بابک ثابت (متخصص جراحی عمومی)
دکتر بابک ثابت متخصص جراحی عمومی - نظرات و اینستاگرام دکتر بابک ثابت - آدرس مطب و شماره تماس دکتر ثابت برای نوبت دهی - وبسایت تخصصی دکتر بابک ثابت
- 2 نظر
ارسال دیدگاه
2 پاسخ
بابا همه راگفتی جز اینکه زخم دیابتی که ترمیم میشود جایش سیاه میماند ما چگونه
این لکه سیاه را سفید کنیم.
سلام
خونرسانی پوست در افراد دیابتی کم است و بهترین راه کنترل قند و ترک سیگار است .