علت فیستول مقعدی در زنان می‌تواند آبسه، بیماری‌های التهابی روده، بیماری‌های مقاربتی یا به دلیل زایمان سخت و دشوار باشد. در صورت مشاهده ترشحات غیرطبیعی، تورم و درد ضروری است در اولین فرصت به پزشک مراجعه کرده و نسبت به درمان فیستول اقدام کنید. فیستول می‌تواند گسترش یافته و خود منجر به ایجاد بیماری‌های دیگر شود. در این مقاله از مجله کلینیک زخم به علل و علائم فیستول در زنان خواهیم پرداخت و شما همواره می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر با ما در ارتباط باشید.
علت فیستول مقعدی در زنان چیست؟
فیستول مقعدی چیست؟ فیستول‌ها مجراهای غیرطبیعی هستند که به انتهای روده و پوست اطراف مقعد ایجاد می‌شوند. این عارضه اغلب پس از عفونت یا آبسه در ناحیه مقعد به وجود می‌آید و عوامل متعددی می‌توانند علت فیستول مقعدی در زنان باشند. این عوامل شامل موارد زیر می‌شوند:
1- آبسه مقعدی
آبسه مقعدی چیست؟ انسداد غدد مقعدی ممکن است منجر به تجمع عفونت و تشکیل آبسه شود که در صورت عدم درمان، احتمال دارد به فیستول تبدیل شود. برای جلوگیری از این حالت، حتماً در صورت مشاهده علائم آبسه به پزشک مراجعه کنید تا به طور کامل و صحیح تخلیه شود.
2- بیماری‌های التهابی روده
در صورتی که به بیماری‌هایی مانند کرون و کولیت اولسراتیو دچار شده باشد، احتمال ایجاد التهاب در دیوار روده وجود خواهد داشت. این التهاب چنان چه کنترل نشود، ممکن است به فیستول تبدیل شده و باعث ناراحتی و درد بیماری شود.
3- بیماری‌ها مقاربتی
عفونت دلیل اصلی به وجود آمدن فیستول است. عفونت‌ها به شیوه‌های مختلفی به بدن راه پیدا می‌کنند. عفونت‌های منتقل شونده از راه جنسی مانند سفلیس و کلامیدیا می‌توانند به عفونت‌های ناحیه مقعد منجر شده و در نهایت باعث ایجاد فیستول مقعدی شوند.
4- دیورتیکولیت
دیورتیکولیت به عفونت یا التهاب کیسه‌های کوچک و برجسته‌ای گفته می‌شود که در دیواره داخلی روده، به‌ویژه روده بزرگ (کولون)، تشکیل می‌شوند. این کیسه‌ها که به آنها دیورتیکول می‌گویند، در حالت عادی مشکلی ایجاد نمی‌کنند و این وضعیت به عنوان دیورتیکولوز شناخته می‌شود. اما زمانی که یکی یا چند مورد از این کیسه‌ها ملتهب یا عفونی شوند، به آن دیورتیکولیت می‌گویند.
علت آن مشخص نیست؛ اما مسائلی مانند رژیم غذایی کم فیبر، ضعف دیوار روده و انسداد دیورتیکول‌ها اغلب در ایجاد آن نقش دارند. این حالت می‌تواند باعث عفونت و در نتیجه باعث شکل‌گیری فیستول شود.
5- عوارض جراحی
برخی از جراحی‌های ناحیه مقعد ممکن است به دلیل عفونت یا آسیب به بافت‌ها، علت فیستول مقعدی در زنان باشند. این حالت باید توسط پزشک بررسی شده و در صورت نیاز آزمایش‌های لازم برای انتخاب شیوه درمانی انجام شوند.
6- زایمان طبیعی سخت
علت فیستول مقعدی در زنان ممکن است زایمان طبیعی دشوار باشد. زایمان‌های دشوار می‌توانند به دلیل فشار فیزیکی زیاد و کشش بیش از حد در بافت‌های اطراف مقعد و پرینه (ناحیه بین واژن و مقعد) منجر به آسیب شوند. این آسیب‌ها ممکن است زمینه‌ساز عفونت و در نهایت تشکیل فیستول مقعدی شوند.
ممکن است پارگی‌های شدید (درجه سوم یا چهارم) رخ دهد که به عضلات مقعد یا حتی دیواره داخلی روده آسیب می‌زند. این پارگی‌ها اگر به‌درستی درمان نشوند یا عفونت کنند، می‌توانند باعث ایجاد مجراهای غیرطبیعی بشوند.
7- سیستم ایمنی ضعیف
سیستم ایمنی ضعیف ممکن است به دو دلیل ژنتیک و شرایط محیطی ایجاد شود. در صورتی که این مسئله ژنتیکی باشد باید حتماً با پزشک مرتبط صحبت کرده و داروهای لازم را دریافت کنید. به طور کلی، کاهش عملکرد سیستم ایمنی می‌تواند بدن را در برابر عفونت‌ها آسیب‌پذیرتر کرده و خطر تشکیل فیستول را افزایش دهد. در نتیجه، همواره مواد مغذی لازم برای بدن را تامین کرده و استراحت و خواب کافی برای ترمیم بدن را فراهم کنید.
8- بیماری سل
عفونت باکتریایی سل می‌تواند علت فیستول مقعدی در زنان باشد. این باکتری می‌تواند به بافت‌های ناحیه مقعد آسیب برساند. وجود آسیب و عفونت‌ها در نهایت به فیستول مقعدی منجر می‌شود.
چه افرادی بیشتر مستعد به فیستول هستند؟
زنانی که زایمان‌های دشوار یا طولانی‌مدت داشته‌اند، به‌ویژه با استفاده از ابزارهای کمکی مانند فورسپس یا وکیوم، بیشتر در معرض ابتلا به فیستول مقعدی قرار دارند.
همچنین، زنانی با سابقه پارگی‌های شدید در زایمان طبیعی، سابقه آبسه مقعدی یا عفونت‌های لگنی پس از زایمان نیز در معرض خطر بیشتری هستند.
شرایطی مانند بیماری‌های التهابی روده، یبوست مزمن، ضعف سیستم ایمنی، یا جراحی‌های قبلی در ناحیه مقعد و لگن نیز می‌توانند این خطر را افزایش دهند.
مراقبت‌های مناسب پیش و پس از زایمان و درمان به‌موقع عفونت‌ها برای کاهش خطر اهمیت زیادی دارد.
علائم فیستول مقعدی در زنان
در صورت مشاهده علائم فیستول حتماً به پزشک مراجعه کنید. کادر درمانی مجموعه کلینیک زخم همواره آماده پاسخگویی و تعیین وقت برای ویزیت و درمان هستند.
| ترشح غیرطبیعی | خروج مایعات چرکی یا خونی از یک سوراخ کوچک در نزدیکی مقعد که می‌تواند همراه با بو باشد. |
| درد و سوزش | احساس درد یا سوزش در ناحیه مقعد، به‌ویژه هنگام نشستن، اجابت مزاج، یا انجام فعالیت‌های روزمره. |
| تورم و قرمزی | وجود تورم یا ناحیه‌ای قرمز و ملتهب در اطراف مقعد. |
| تب | در صورت وجود عفونت فعال، ممکن است تب و علائم سیستمیک ایجاد شود. |
| خارش یا تحریک پوست | به دلیل ترشحات مداوم، پوست اطراف مقعد ممکن است تحریک شود و خارش یا التهاب ایجاد کند. |
فیستول واژن در زنان
فیستول در بخش واژن نیز مشابه با بخش مقعدی است. در این حالت اتصال غیرطبیعی بین واژن و اندام‌های مجاور مانند مثانه، روده یا مقعد ایجاد می‌شود که می‌تواند ناشی از زایمان سخت، جراحی لگن یا عفونت‌های باشد که به عنوان علت فیستول مقعدی در زنان معرفی کرده‌ایم.
روش‌های تشخیص فیستول مقعدی در زنان
فیستول مقعدی در زنان به یکی از روش‌های زیر تشخیص داده می‌شود:
- پزشک با مشاهده ناحیه مقعد و بررسی علائم ظاهری مانند وجود منافذ یا التهاب، فیستول را ارزیابی می‌کند.
- آندوسکوپی برای بررسی داخل کانال مقعد از ابزارهای مخصوص استفاده می‌شود.
- روش‌هایی مانند MRI، سونوگرافی اندوآنال، یا سی‌تی‌اسکن برای شناسایی مسیر دقیق فیستول و ارزیابی بافت‌های اطراف مفید هستند.
- در روش فیستولوگرافی تزریق ماده حاجب به مسیر فیستول و عکس‌برداری برای مشخص کردن مسیر و اتصال‌های آن انجام می‌شود.
شیوه درمان فیستول مقعدی در زنان
شیوه‌های درمانی مختلفی برای رفع فیستول مقعدی وجود دارد. با این حالت، با توجه به علت فیستول مقعدی در زنان و میزان گسترش بیماری، شیوه درمان انتخاب خواهد شد. درمان فیستول با لیزر یکی از روش‌های کم تهاجمی است که در آن مسیر فیستول را از داخل بسته و عفونت را درمان می‌کند. این روش به دلیل درد کم، سرعت بهبود بالا و عدم نیاز به برش‌های بزرگ، اغلب به بیماران توصیه می‌شود.