روده بزرگ (Large Intestine) بخش پایانی دستگاه گوارش است که ضایعات و باقی‌مانده‌های غذایی را به مدفوع تبدیل کرده و از طریق مقعد دفع می‌کند. روده بزرگ میزبان تعداد زیادی از باکتری‌ها و میکروارگانیسم‌های مفید است که به هضم غذا کمک می‌کنند و همچنین به تولید ویتامین‌های ضروری مانند ویتامین K کمک خواهند کرد. برخی از این باکتری‌ها در روده بزرگ مواد ضدالتهابی تولید می‌کنند که باعث بهبود سلامت دستگاه گوارش می‌شوند. در این مقاله کلینیک زخم به بررسی نقش روده بزرگ و بیماریهای مرتبط با آن خواهیم پرداخت.
آناتومی و نقش روده بزرگ در بدن
روده بزرگ بخشی از دستگاه گوارش است. دستگاه گوارش شامل دهان، مری، معده، روده کوچک، روده بزرگ و راست‌روده می‌شود. رده بزرگ تقریباً ۱.۵ متر طول دارد و یک پنجم از طول دستگاه گوارش را تشکیل می‌دهد.
این بخش از بدن در همه افراد نقش مهمی را بازی می‌کند. روده بزرگ مسئول پردازش مواد غذایی غیر قابل هضم است که پس از جذب بیشتر مواد مغذی در روده کوچک وارد این روده بزرگ شده‌اند.
روده بزرگ خود به ۴ قسمت تشکیل می‌شود: سکوم و کولون صعودی، کولون عرضی، کولون نزولی و کولون سیگموئید.
روده علاوه بر موارد گفته شده نقش اساسی در جذب آب، ویتامین‌ها و الکترولیت‌ها از مواد زائد را ایفا می‌کند.
عملکرد روده یا کولون بزرگ
روده بزرگ دارای سه وظیفه اصلی است: جذب آب و الکترولیت‌ها، تولید جذب ویتامین‌ها و تشکیل و دفع مدفوع به سمت راست‌روده برای دفع.
وقتی مواد غیرقابل‌هضم به کولون می‌رسند، بیشتر مواد مغذی و تا ۹۰ درصد آب توسط روده کوچک جذب شده است. نقش کولون صعودی آن است که آب باقی‌مانده و دیگر مواد مغذی کلیدی را از مواد غیرقابل‌هضم است که باعث سخت شدن آن برای تشکیل مدفوع می‌شود.
کولون نزولی مدفوع را ذخیره می‌کند که در نهایت به راست‌روده تخلیه خواهد شد.
کولون سیگموئید با انقباضات خود فشار داخل کولون را افزایش می‌دهد که باعث حرکت مدفوع به راست‌روده می‌شود. راست‌روده مدفوع را نگه داشته و منتظر دفع توسط عمل دفع می‌ماند.
یبوست در کودکان یا بزرگسالان زمانی رخ می‌دهد که مدفوع برای مدت طولانی در کولون بزرگ باقی می‌ماند، آب بیشتری از آن جذب می‌شود و مدفوع سفت و خشک می‌شود.
بیماریهای روده بزرگ
- سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS): این بیماری یک اختلال شایع است که موجب تغییرات در عملکرد روده‌ها می‌شود و علائمی مانند درد شکم، اسهال یا یبوست و نفخ را ایجاد می‌کند.
- التهاب روده (IBD): این گروه از بیماری‌ها شامل بیماری کرون و کولیت اولسراتیو است که موجب التهاب مزمن روده می‌شوند.
- پولیپ‌های کولون: رشد غیرطبیعی سلول‌ها در داخل کولون بزرگ که ممکن است خوش‌خیم یا بدخیم باشند. برخی از پولیپ‌ها می‌توانند به سرطان روده بزرگ تبدیل شوند.
- سرطان روده بزرگ: یکی از شایع‌ترین انواع سرطان‌ها که می‌تواند از پولیپ‌های کولون یا دیگر تغییرات سلولی شروع شود.
- دیورتیکولیت: التهاب و عفونت کیسه‌های کوچکی که در دیواره کولون تشکیل می‌شوند (دیورتیکول‌ها).
- یبوست مزمن: مشکل در حرکت مواد غذایی از طریق کولون که می‌تواند منجر به دفع مدفوع سخت و دردناک شود. یبوست خود نیز می‌تواند باعث ایجاد بواسیر شود. درمان بواسیر در کلینیک زخم امکان‌پذیر است.
پیشگیری از بیماریهای روده بزرگ
پیشگیری از بیماریهای روده (کولون) بزرگ شامل رعایت چندین نکته کلیدی در زمینه سبک زندگی و مراقبت‌های پزشکی است. در اینجا به برخی از راه‌های مهم برای پیشگیری از این بیماری‌ها اشاره می‌کنیم:
| روش‌های پیشگیری | توضیحات |
| رژیم غذایی مناسب | فیبر کافی، مایعات کافی، کاهش مصرف چربی‌ها و گوشت قرمز |
| فعالیت بدنی | ورزش منظم برای بهبود حرکت روده، کاهش وزن اضافی |
| عادات دستشویی مناسب | رفتارهای بهداشتی مناسب و متعادل |
| معاینات پزشکی منظم | غربالگری و انجام کولونوسکوپی برای افراد بالای ۵۰ سال |
| اجتناب از مصرف دخانیات و الکل | ترک سیگار و الکل برای کاهش خطر سرطان |
| مصرف پروبیوتیک‌ها | مکمل‌های پروبیوتیک برای حفظ سلامت روده |
نقش روده بزرگ در بدن چیست؟ بیماریهای روده بزرگ
کولون وظایف مختلفی را در بدن ما بر عهده دارد. این بخش از بدن مانند هر ناحیه دیگر حساس است و می‌تواند درگیر بیماریهای مختلفی از جمله التهاب روده و یبوست مزمن شود. یبوست ممکن است خود باعث شقاق مقعدی و بواسیر شود که برای رفع آنها همواره می‌توانید با بهترین مرکز و دکتر بواسیر در تماس باشید.
سؤال‌های متداول
علائم بیماری کولون چیست؟
درد شکم، نفخ، اسهال، یبوست، خونریزی از مقعد، کاهش وزن، خستگی و تب می‌توانند علائم بیماریهای روده بزرگ باشند.
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به بیماریهای کولون هستند؟
بیماریهای روده ممکن است برای افراد مختلفی رخ دهد؛ با این حال بیشتر در افراد مسن، کسانی که سابقه خانوادگی یا افرادی که اضافه وزن دارند دیده می‌شود. همچنین مصرف دخانیات و الکل نیز باعث بیماریهای روده بزرگ می‌شوند.