سرطان روده و مقعد ممکن است مجدداً، عود کنند که به معنای بازگشت سرطان پس از درمان اولیه شناخته میشود. سرطان ممکن است پس از مدتی که بیمار علائمی ندارد، دوباره ظاهر شود. این اتفاق می‌تواند به دلیل وجود سلول‌های سرطانی باقی مانده باشد که در دوره درمان اولیه، قابل تشخیص نبوده‌اند.
سرطان روده می‌تواند روده بزرگ یا راست روده را درگیر کند. سرطان مقعد نیز به سرطانی اشاره دارد که بافت‌های مقعد که در کانال انتهایی دستگاه گوارش قرار دارند، را تحت تاثیر قرار می‌دهند. سرطان مقعد نسبت به سرطان روده کمتر شایع است.
برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با عود مجدد این دو سرطان، این مقاله کلینیک زخم را تا انتها مطالعه کنید.
دلایل عود سرطان روده و مقعد چه هستند؟
عود سرطان روده و مقعد، زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های سرطانی بعد از درمان اولیه، مجدداً در بدن رشد می‌کنند این عارضه می‌تواند در هر نقطه‌ای از بدن رخ دهد، اما بیشتر در موارد زیر شایع است:
- محل اولیه سرطان: احتمال عود در محلی که سرطان در ابتدا وجود داشت، بیشتر است.
- غدد لنفاوی: اگر سلول‌های سرطانی در طول درمان اولیه به غدد لنفاوی مجاور سرایت کرده باشند، ممکن است در آنجا عود کنند.
- کبد: کبد یکی از شایع‌ترین اندام‌هایی است که سرطان روده یا مقعد به آن متاستاز می‌دهد.
- ریه‌ها: سرطان روده یا مقعد می‌تواند از طریق جریان خون به ریه‌ها سرایت کند و در آنجا عود کند.
- سایر اندام‌ها: در موارد نادرتر، سرطان روده یا مقعد می‌تواند به سایر اندام‌ها مانند مغز، استخوان‌ها یا تخمدان‌ها سرایت کند و در آنجا عود کند.
علائم سرطان مقعد و چگونگی تشخیص و درمان این سرطان در مراحل اولیه، توسط پزشک تشخیص داد میشود.
علائم بازگشت سرطان روده و مقعد کدام هستند؟
در صورتی که تحت درمان سرطان روده یا مقعد بوده‌اید، این احتمالاً وجود دارد که این بیماری مجدد باز گردد. علائم بازگشت یا عود سرطان روده و مقعد می‌تواند شامل موارد زیر شوند:
- درد شکم یا لگن
- تغییر در عادات روده، مانند اسهال، یبوست یا خونریزی مقعدی
- کاهش وزن بدون دلیل
- خستگی
- حالت تهوع و استفراغ
- از دست دادن اشتها
پیگیری عود سرطان روده و مقعد: آزمایش‌ها و اقدامات لازم
آزمایش‌های منظم، نقش کلیدی در تشخیص و مدیریت موفق عود سرطان روده یا مقعد دارند. این آزمایش‌ها به شناسایی عود سرطان قبل از بروز علائم کمک می‌کنند.
انواع آزمایش‌ها برای تشخیص:
- بررسی سوابق پزشکی و معاینه فیزیکی: این دو مورد، پایه و اساس هر برنامه پیگیری پس از درمان هستند. سوابق پزشکی می‌توانند تغییرات در عادات روده، خونریزی جدید یا کاهش وزن بدون دلیل را نشان دهند که نیاز به بررسی بیشتر دارند. معاینه فیزیکی می‌تواند شامل بررسی وجود خون در مقعد، توده‌های قابل لمس و غدد لنفاوی بزرگ شده باشد.
- آزمایش خون: آزمایش خون CEA (آنتی‌ژن کارسینوآمبریونیک) می‌تواند برای افراد مبتلا به سرطان کولورکتال مرحله ۲ یا ۳ مفید باشد.
- تصویربرداری: سی‌تی‌اسکن، کولونوسکوپی، سیگموئیدوسکوپی و پروکتوسکوپی از جمله روش‌های تصویربرداری هستند که می‌توانند برای یافتن تومورهای جدید یا عود کننده استفاده شوند.
- چه کسانی باید آزمایش CEA بدهند: افرادی که تحت درمان سرطان کولورکتال مرحله ۲ یا ۳ قرار گرفته‌اند.
- در چه فواصلی باید آزمایش CEA انجام شود: هر ۳ ماه یکبار به مدت ۲ سال پس از درمان، و سپس هر ۶ ماه یکبار به مدت ۳ سال دیگر.
دقت داشته باشید، در آزمایش ممکن است، بیماری دیگری مشاهده شود. میتوانید در رابطه با نقش روده بزرگ در بدن چیست؟ + بیماری‌های روده بزرگ در مقاله دیگری از مجله کلینیک زخم، اطلاعات بیشتری کسب کنید.
اگر سرطان روده و مقعد عود کند چه اتفاقی می‌افتد؟
در صورت مشاهده علائم یا نتایج غیرطبیعی در آزمایش‌های پیگیری، متخصص سرطان (آنکولوژیست) و جراح کولورکتال با هم مشورت می‌کنند تا شدت عود را تعیین کنند.
اگر عود سرطان از تومور اولیه دورتر باشد یا در بیش از یک محل رخ داده باشد، معمولاً با شیمی‌درمانی درمان میشود.
اگر بازگشت سرطان موضعی باشد، ممکن است با جراحی مجدد قابل درمان باشد.
| مرحله عود | محل عود | درمان‌های احتمالی و پیشنهادی |
| موضعی | روده | جراحی |
| موضعی | مقعد | جراحی؛ پرتو درمان و شیمی‌درمانی |
| دور دست | هر نقطه از بدن | شیمی‌درمانی، ایمونوتراپی، درمان‌های هدفمند |
عود سرطان روده و مقعد به دلیل ژنتیک
برخی خانواده‌ها به طور ژنتیکی مستعد ابتلا به سرطان روده و مقعد هستند. به همین سبب است که در هنگام معاینه سوابق خانوادگی از بیمار پرسیده میشود.
اگر در خانواده شما بیش از یک مورد سرطان روده یا مقعد وجود دارد، به خصوص اگر قبل از ۵۰ سالگی رخ داده باشد، باید بیشتر مراقب باشید.
ایمونوتراپی عود سرطان روده و مقعد
ایمونوتراپی که به آن ایمونوآنکولوژی نیز گفته میشود، نوعی درمان سرطان است که از قدرت سیستم ایمنی بدن برای پیشگیری، کنترل و از بین بردن سرطان استفاده می‌کند.
در حالی که سیستم ایمنی بدن به طور طبیعی سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد، سلول‌های سرطانی می‌توانند با روش‌های مختلفی از خود در برابر سیستم ایمنی پنهان شوند و به آن حمله کنند. ایمونوتراپی با کمک به سیستم ایمنی برای شناسایی و حمله به سلول‌های سرطانی، این موانع را از بین می‌برد.
دقت داشته باشید، ایمونوتراپی برای همه بیماران مبتلا به سرطان مناسب نیست. اگر سابقه بیماری‌های خود ایمنی را دارید، ممکن است واحد شرایط انجام ایمونوتراپی نباشید و باید با پزشک مشورت کنید.
سخن پایانی
ممکن است پس از درمان اولیه، سلول‌های سرطانی در محل روده یا مقعد باقی‌مانده باشند که رشد کرده و باعث عود بیماری می‌شوند. همچنین، گسترش سلول‌های سرطانی به نقاط دیگر بدن می‌تواند منجر به عود سرطان شود. دقت داشته باشید این مقاله جنبه آگاهی بخشی دارد و برای اطلاع دقیق از وضعیت سلامتی خود ضروری است با پزشک در ارتباط باشید.
سؤال‌های متداول
آیا پرتودرمانی می‌تواند از عود سرطان جلوگیری کند؟
پرتودرمانی با هدف از بین بردن سلول‌های سرطانی انجام میشود. با این حال، پزشک باید تشخیص دهد که این روش درمانی برای شما مناسب است یا خیر.
چگونه می‌توان از عود سرطان جلوگیری کرد؟
حفظ سبک زندگی سالم و مصرف داروهای پیشگیرانه تجویز شده توسط پزشک، می‌توانند در این راستا به شما کمک کنند.