آیا تابه‌حال درباره‌ی بیماری دیابت بی‌مزه چیزی شنیده‌اید؟ دیابت بی‌مزه یک بیماری نادر است که در آن ترشح هورمون ضد ادرار کاهش پیدا می‌کند. درنتیجه مقدار بسیار زیادی ادرار رقیق از بدن خارج می‌شود و بیمار بیش‌ازحد معمول احساس تشنگی می‌کند. در ادامه‌ي مقاله با ما همراه باشید تا باهم بیشتر درباره‌ي دیابت بی‌مزه، علائم، علل و درمان آن بدانیم.
دیابت بی مزه چیست؟
- آخرین بروزرسانی: 19 فروردین 1403
- بدون نظر
- 09027005163
فرم مشاوره آنلاین کلینیک زخم
آنچه در این مقاله می خوانید:
دیابت بی‌مزه چیست؟
دیابت بی‌مزه یک بیماری نادر است که در آن در ترشح هورمون ضد ادرار (ADH) مشکل به وجود می‌آید. هورمون ADH که وازوپرسین نیز نامیده می‌شود، میزان آبی که کلیه‌ها در ادرار آزاد می‌کنند را کنترل می‌کند.
بدن بیماران مبتلابه دیابت بی‌مزه به دلیل عدم توانایی در کنترل مقدار آب در ادرار، مقادیر زیادی ادرار رقیق (شفاف) تولید می‌کند. بیشتر موارد دیابت بی‌مزه به این دلیل رخ می‌دهد که هورمون وازوپرسین کافی وجود ندارد یا کلیه‌ها به‌درستی به این هورمون پاسخ نمی‌دهند. فرد مبتلابه دیابت بی‌مزه به ادرار کردن آب ادامه می‌دهد و دچار کم‌آبی می‌شود. دیابت بی‌مزه به دلیل حجم بالای ادرار دفع شده که همانند دیابت شیرین که ممکن است شامل مقادیر زیادی گلوکز باشد، به‌جای شیرین بودن، اساساً بی‌مزه است، و به همین دلیل بدین‌صورت نام‌گذاری شده است.
تفاوت دیابت بی‌مزه و دیابت شیرین چیست؟
دیابت بی‌مزه یک بیماری متفاوت از دیابت شیرین است. نام آن‌ها شبیه به هم است، اما تنها وجه اشتراک آن‌ها این است که هر دو شمارا تشنه می‌کنند و باعث ادرار زیاد شما می‌شوند.
اگر دیابت بی‌مزه دارید، هورمون‌هایی که به تعادل مایعات بدن شما کمک می‌کنند، به‌درستی کار نمی‌کنند.
درحالی‌که در دیابت شیرین (اغلب به آن دیابت خالی می‌گویند)، بدن شما نمی‌تواند آن‌طور که باید از انرژی غذای مصرفی استفاده کند. به‌علاوه اینکه بسیار رایج‌تر از دیابت بی‌مزه است.
دیابت بی‌مزه چه علائمی دارد؟
- رقیق بودن ادرار
- نیاز مکرر به نوشیدن نوشیدنی‌های سرد و خنک
- کم‌آبی بدن
- ضعف
- دردهای عضلانی
- احساس تشنگی شدید
- ادرار کردن بیش از ۳ لیتر در روز
- بیدار شدن مکرر در شب برای رفتن به دستشویی
- ادرار کردن در هنگام خواب
- ادرار رنگ‌پریده و بی‌رنگ
- سرگیجه
- گیجی
- حالت تهوع
- از دست دادن هوشیاری
- احساس تشنگی شدید: اغلب نوشیدن بیش از ۱ گالن مایع در روز
- خستگی
- احساس سستی
نظرات بیماران بعد از عمل لیزر با دکتر ثابت
برای مشاهده ویدیوهای عمل و نظرات بیماران بر روی لینک زیر کلیک کنید.
علائم در نوزادان و کودکان
در نوزادان علائم عبارت‌اند از:
- نوشیدن آب زیاد
- ادرار کردن مکرر، گاهی هر یک ساعت یک‌بار
- شب‌ادراری یا بیدار شدن از خواب برای ادرار کردن
- کم‌آبی بدن
- انرژی کم
- رشد آهسته
- کاهش اشتها
- کاهش وزن
- تب
- استفراغ
علل دیابت بی‌مزه چیست و چند نوع دارد؟
بدن شما هورمونی به نام وازوپرسین در بخشی از مغز به نام هیپوتالاموس می‌سازد. این هورمون در غده هیپوفیز شما ذخیره می‌شود. کلیه‌ها وظیفه دفع مایعات اضافی از جریان خون را به عهده‌دارند. این مایعات اضافی موقتاً در مثانه ذخیره می‌شود و پس‌ازآن به شکل ادرار دفع می‌شود. میزان مایعات دفع‌شده به‌وسیله کلیه‌ها به فعالیت هورمونی وازوپرسین بستگی دارد. وازوپرسین به کلیه‌ها می‌گوید که آب را نگه‌دارند، که باعث می‌شود ادرار شما متمرکزتر شود (وازوپرسین هورمون ضد ادرار یا ADH نیز نامیده می‌شود).
وقتی تشنه هستید یا بدنتان کمی کم‌آب است، سطح وازوپرسین شما بالا می‌رود. کلیه‌های شما آب بیشتری جذب می‌کنند و ادرار غلیظ را خارج می‌کنند. اگر به‌اندازه کافی نوشیدنی مصرف کرده باشید، سطح وازوپرسین کاهش می‌یابد و ادرار شفاف و رقیق می‌شود. اما گاهی در این جریان مشکلاتی ایجاد می‌شود که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
۱. دیابت بی‌مزه مرکزی
هنگامی‌که آسیب به هیپوتالاموس یا غده هیپوفیز شما در تولید یا ذخیره‌سازی هورمون وازوپرسین توسط بدن شما تأثیر می‌گذارد، دچار این مشکل می‌شوید. اختلال و قطع شدن تولید هورمون وازوپرسین باعث عدم ارسال پیام مغز به کلیه‌ها برای کاهش جذب آب از خون می‌شود، که این منجر به افزایش تولید ادرار می‌شود. این آسیب می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- عفونت
- التهاب
- جراحی
- مشکلات ژنتیکی
- تومور
- ضربه به سر
- مسدود شدن یک شریان (آنوریسم)
- بیماری‌هایی مانند هیستوسیتوز سلول لانگرهانس
۲. دیابت بی‌مزه نفروژنیک
در این نوع دیابت بی‌مزه مغز کار خود را به‌درستی انجام می‌دهد اما کلیه‌ها به وازوپرسین پاسخ نمی‌دهند و درنتیجه آب زیادی از خون خارج و به ادرار تبدیل می‌شود. پزشکان همیشه نمی‌دانند که چرا این اتفاق می‌افتد، اما برخی از دلایل عبارت‌اند از:
- مسدود شدن دستگاه ادراری
- بیماری مزمن کلیه
- سطوح بالای کلسیم در خون
- سطوح پایین پتاسیم در خون
- برخی داروها مانند لیتیوم
۳. دیابت بی‌مزه دیپسوژنیک
این نوع دیابت بی‌مزه که به‌عنوان پلی دیپسی اولیه نیز شناخته می‌شود، زمانی اتفاق می‌افتد که در سیستم تشنگی شما که مربوط به غده هیپوتالاموس است اختلال ایجاد می‌شود. این اختلال باعث تشنگی غیرطبیعی می‌شود، جوری که حتی با ترشح هورمون وازوپزسین هم بدن مایعات زیادی دفع می‌کند. علل آسیب به هیپوتالاموس یا غدد هیپوفیز شما می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:
- تومور
- ضربه به سر
- عفونت
- التهاب
- جراحی
برخی از داروها یا مشکلات سلامت روان می‌توانند احتمال ابتلا به دیابت بی‌مزه دیپسوژنیک را افزایش دهند.
۴. دیابت بی‌مزه بارداری
شما فقط در دوران بارداری به این نوع دیابت بی‌مزه ممکن است مبتلا شوید. گاهی اوقات، جفت یک زن (اندامی که اکسیژن و مواد مغذی را به کودک می‌رساند)، آنزیمی می‌سازد که وازوپرسین را تجزیه می‌کند. در موارد دیگری بدن زنان باردار پروستاگلاندین بیشتری تولید می‌کند، یک ماده شیمیایی هورمون مانند که باعث می‌شود کلیه‌های آن‌ها حساسیت کمتری به وازوپرسین داشته باشند. اکثر موارد دیابت بی‌مزه حاملگی خفیف هستند و علائم واضحی ایجاد نمی‌کنند. این عارضه معمولاً پس از تولد از بین می‌رود، اما ممکن است در بارداری دوم عود کند.
درمان دیابت بی‌مزه به چه صورت است؟
احتمالاً پس از تشخیص پزشک به شما توصیه می‌کند که مایعات زیادی بنوشید تا کمبود آب بدن شما تا حدی جبران شود. سایر درمان‌ها به نوع دیابت شما بستگی دارد:
دیابت بی‌مزه مرکزی:
شما داروهایی مانند دسموپرسین (DDAVP) یا وازوپرسین (پیترسین) مصرف خواهید کرد. دسموپرسین میزان دفع ادرار را کنترل می‌کند، به تعادل مایعات بدن کمک می‌کند و از کم‌آبی بدن جلوگیری می‌کند. این قرص را باید دو یا سه بار در روز مصرف کرد. دسموپرسین معمولاً به‌صورت اسپری بینی، قرص یا تزریق تجویز می‌شود.
درمان دیابت بی‌مزه نفروژنیک دشوارتر است.
اگر این دیابت ناشی از مصرف یک دارو باشد، قطع دارو به درمان و رفع آن کمک می‌کند. سایر داروها شامل ایندومتاسین (ایندوسین) و دیورتیک‌هایی مانند آمیلورید یا هیدروکلروتیازید می‌توانند علائم را کاهش دهند. اگرچه دیورتیک‌ها معمولاً باعث ادرار بیشتر شما می‌شوند، اما در این مورد به شما کمک می‌کنند تا ادرار کمتری داشته باشید.
دیابت بی‌مزه دیپسوژنیک:
هیچ درمانی برای این وضعیت وجود ندارد. اما چند روش می‌تواند علائم را کاهش دهد. برای کمک به مرطوب شدن دهان، افزایش جریان بزاق و کاهش میل شما به نوشیدن، چیپس، یخ یا آب نبات ترش بمکید. اگر چندین بار در شب برای ادرار کردن از خواب بیدار می‌شوید، یک دوز کوچک دسموپرسین قبل از خواب ممکن است کمک‌کننده باشد.
دیابت بی‌مزه بارداری:
در دوران بارداری می‌توانید دسموپرسین مصرف کنید. مشکلات شما باید بعد از بچه‌دار شدن برطرف شود.
پیش‌آگهی دیابت بی‌مزه چیست؟
پیش‌آگهی شما به علت زمینه‌ای دیابت بی‌مزه شما بستگی دارد. هنگامی‌که دیابت بی‌مزه به‌درستی درمان می‌شود، این وضعیت معمولاً عوارض شدید یا طولانی‌مدت ایجاد نمی‌کند.
سخن آخر
دیابت بی‌مزه یک بیماری نادر است که معمولاً به دلایل مختلف مانند مشکلات ژنتیکی، آسیب‌های مغزی یا کلیوی ایجاد می‌شود. در این بیماری، تکرر ادرار و از بین رفتن تعادل مایعات بدن از مهم‌ترین علائم به شمار می‌روند. برای درمان دیابت بی‌مزه باید ابتدا نوع آن مشخص شود و متناسب با شدت بیماری، روش‌های درمانی مناسب تجویز شود.
- اشتراک گذاری در :
دکتر بابک ثابت (متخصص جراحی عمومی)
دکتر بابک ثابت متخصص جراحی عمومی - نظرات و اینستاگرام دکتر بابک ثابت - آدرس مطب و شماره تماس دکتر ثابت برای نوبت دهی - وبسایت تخصصی دکتر بابک ثابت
مقالات مرتبط
ارسال دیدگاه