فیستول مقعدی در کودکان یک بیماری نسبتاً نادر اما قابل توجه است که میتواند نگرانی زیادی برای خانواده‌ها ایجاد کند. این بیماری که اغلب پس از بروز آبسه‌های اطراف مقعد ایجاد میشود، در صورت عدم درمان مناسب ممکن است به مشکلات طولانی‌مدت منجر شود. در این مقاله به‌طور کامل به معرفی فیستول مقعدی در کودکان، علل ایجاد، علائم بالینی، روش‌های نوین درمانی به ویژه درمان با ستون غیر برنده (Non-cutting Seton)، مراقبت‌های پس از درمان و اهمیت مراجعه به مراکز تخصصی مانند کلینیک زخم می‌پردازیم.
فیستول مقعدی در کودکان چیست؟
فیستول مقعدی به ایجاد یک مجرای غیرطبیعی میان سطح داخلی مقعد و پوست اطراف آن گفته میشود. این مسیر باعث ترشح مایعات یا چرک شده و میتواند منجر به عفونتهای مکرر شود. هرچند این بیماری بیشتر در بزرگسالان دیده میشود، اما در کودکان نیز مشاهده میشود و نیازمند درمان تخصصی است.
علائم فیستول مقعدی در کودکان
| علامت | توضیح |
|---|---|
| خروج ترشح چرکی از اطراف مقعد | مشاهده ترشح سفید یا زردرنگ از پوست اطراف مقعد |
| تورم و قرمزی پوست اطراف مقعد | التهاب موضعی به همراه حساسیت به لمس |
| درد هنگام دفع مدفوع | احساس ناراحتی یا درد شدید در حین اجابت مزاج |
| وجود برجستگی یا سوراخ کوچک کنار مقعد | مشاهده برآمدگی یا حفره‌ی کوچک روی پوست ناحیه مقعد |
| بی‌قراری یا گریه‌های غیرمعمول در نوزادان | گریه‌های مکرر یا بی‌دلیل ناشی از درد یا ناراحتی |
علت ایجاد فیستول در کودکان
مهم‌ترین عامل ایجاد فیستول، آبسه‌های درمان نشده در اطراف مقعد است. عفونتهای مزمن، مشکلات مادرزادی، یا بیماری‌های التهابی روده مانند کرون نیز می‌توانند زمینه‌ساز ایجاد فیستول باشند. با این حال، در اغلب موارد، علت اصلی به بروز آبسه و عدم تخلیه مناسب آن بازمی‌گردد.
روش‌های درمان فیستول در کودکان
درمان با ستون غیر برنده (Non-Cutting Seton)
یکی از روش‌های نوین و اثبات شده برای درمان فیستول در کودکان، استفاده از ستون غیر برنده است. در این روش، یک حلقه سیلیکونی نرم در مسیر فیستول قرار داده میشود و به صورت شل بسته میشود تا بدون آسیب به عضلات اسفنکتر مقعدی، فیستول را تخلیه کرده و زمینه‌ی ترمیم آن را فراهم کند.
برخی از مزایای مهم این روش عبارتند از:
- حفظ کامل عملکرد عضلات کنترل‌کننده مدفوع
- کاهش قابل توجه خطر بیاختیاری
- پایین بودن میزان عود بیماری (حدود ۷٪ در مطالعات بلندمدت)
- عدم نیاز به جراحی‌های مکرر
در مقایسه با روش‌هایی مثل فیستولوتومی یا استفاده از ستون برنده که خطر آسیب به اسفنکتر را به همراه دارند، ستون غیر برنده یک گزینه‌ی ایمن‌تر و بهینه‌تر برای کودکان محسوب میشود.
مراقبت‌های پس از درمان
مراقبت صحیح پس از درمان اهمیت زیادی در موفقیت نهایی درمان و جلوگیری از بازگشت بیماری دارد. والدین باید به موارد زیر توجه داشته باشند:
- رعایت بهداشت ناحیه مقعد با آب ولرم و ملایمت
- مصرف دقیق داروهای تجویز شده از جمله آنتی‌بیوتیک‌ها
- مراجعه منظم به پزشک برای بررسی وضعیت بهبودی
- پیشگیری از یبوست از طریق رژیم غذایی سرشار از فیبر
- توجه به علائم هشداردهنده مانند افزایش ترشح یا تب
در صورت بروز هرگونه علامت غیرطبیعی، مراجعه سریع به مراکز تخصصی مانند کلینیک زخم الزامی است.
نکات مهم برای والدین
والدین باید نسبت به هرگونه تغییر در ناحیه مقعد کودک خود حساس باشند. مشاهده ترشح، قرمزی، برجستگی یا درد میتواند نشانه‌ی فیستول یا آبسه باشد و نیازمند بررسی فوری است. مراجعه به مراکز تخصصی نظیر کلینیک زخم که تجربه و دانش کافی در زمینه‌ی بیماری‌های ناحیه‌ی مقعد دارند، میتواند از عوارض احتمالی جلوگیری کند و روند درمان را بهینه نماید.
جمع‌بندی
فیستول مقعدی در کودکان اگرچه به نسبت نادر است، اما نیازمند توجه فوری و درمان تخصصی است. استفاده از روش‌های نوینی مانند ستون غیر برنده میتواند با حداقل عوارض و بهترین نتایج، درمان مؤثر این بیماری را فراهم کند. والدین عزیز باید با مشاهده هرگونه علامت مشکوک، به جای درمان‌های خانگی یا تأخیر، به مراکز معتبر و تخصصی نظیر کلینیک زخم مراجعه کنند. تیم تخصصی کلینیک زخم با بهره‌گیری از جدیدترین متدهای درمانی آماده ارائه خدمات به کودکان شماست تا بهبودی کامل و ایمن را تجربه کنند.
