افراد در معرض ابتلا به فیستول بیشتر شامل کسانی می‌شوند که دچار آبسه شده و آن را درمان نکرده‌اند، همچنین برای افرادی رخ می‌دهد که با عفونت‌های مقعدی مواجه هستند. زنان به ویژه کسانی که زایمان طبیعی داشته‌اند، بیشتر در خطر فیستول قرار می‌گیرند با این حال، اغلب فیستول مقعدی در مردان رخ می‌دهد. در این مقاله از وبسایت کلینیک زخم، افرادی که مستعد ابتلا به فیستول هستند را معرفی کرده و نشانه‌های این عارضه و راه‌حل‌های درمان و مدیریت آن را بیان خواهیم کرد.
افراد در معرض ابتلا به فیستول: عوامل ایجاد فیستول
افراد در معرض ابتلا به فیستول اغلب شامل بزرگسالان در حدود سن 40 سالگی را در بر می‌گیرد، امّا ممکن است در افراد جوان‌تر نیز دیده شود، به ویژه در افرادی که سابقه بیماری کرون را داشته‌اند. این نوع فیستول برای مردان بیشتر از زنان رخ می‌دهد؛ با این حال همان طور که در ابتدا اشاره کردیم، زنان باردار نیز مستعد این عارضه هستند.
همچنین، کسانی که پیش از این آبسه مقعدی داشته و آن را قبلاً تخلیه کرده باشند ممکن است به فیستول در ناحیه مقعد دچار شوند. بیماری کرون یا سایر بیماری‌های التهابی روده نیز عوامل ایجاد فیستول هستند.
تاثیر عفونت در ناحیه مقعدی و وقوع فیستول
فیستول مقعدی چیست؟ فیستول‌ها مسیرها غیرطبیعی هستند که در ناحیه مقعد ایجاد می‌شوند. آسیب یا عفونت در ناحیه مقعد نیز ممکن است باعث ایجاد فیستول شود. آسیب می‌تواند ناشی از ضربه مستقیم، جراحی‌های قبلی، یبوست مزمن، یا تلاش زیاد برای دفع باشد. این آسیب‌ها ممکن است به ترک‌های پوستی یا زخم‌هایی منجر شوند که خطر ایجاد فیستول را افزایش می‌دهند.
عفونت‌ها نیز آبسه، عفونت‌های باکتریایی یا بیماری‌های مقاربتی ایجاد می‌شوند. این عفونت‌ها می‌توانند باعث التهاب و تشکیل مسیرهای غیرطبیعی بین پوست و کانال مقعد شوند.
تشخیص بیماری در افراد در معرض ابتلا به فیستول
افراد در معرض ابتلا به فیستول باید در صورت مشاهده هر گونه نشانه در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنند. شما می‌توانید با کلینیک زخم تماس گرفته و زمان ویزیت را برای بررسی هر چه سریع‌تر وضعیت خود، تعیین کنید.
در ابتدا معاینه فیزیکی انجام می‌شود و سپس، با توجه به وضعیت شما ممکن است آزمایش‌های پزشکی از جمله MRI، اولتراسوند آندوسکوپیک یا فیستولوگرافی انجام شود. احتمالاً با MRI آشنا هستید که یک آزمایش غیر تهاجمی است و تصاویر را از مسیر تونل فیستول بر می‌دارد.
در حالت اولتراسوند آندسوکوپیک یک دوربین کوچک دارای نور و یک پروب اولتراسوند به داخل مقعد فرستاده می‌شود که تصاویری مشابه با MRI می‌گیرد.
شاید نیاز به فیستولوگرافی باشد که یک نوع عکس رادیوگرافی از فیستول است. ابتدا ماده‌ای به ناحیه مقعد تزریق می‌شود تا مسیر فیستول مشخص شود.
آیا فیستول همواره با درد همراه است؟
افراد در معرض ابتلا به فیستول ممکن است دردی حس نکند؛ اما با نشانه‌های دیگری از جمله ترشح، تورم و عفونت‌های مکرر روبه‌رو شوند. در موارد بسیار نادر اگر فیستول هیچ علائمی نداشته باشد، ممکن است فرد تا زمان بروز عفونت یا علائم جدی‌تر متوجه آن نشود.
انواع مختلف فیستول مقعدی چیست؟
نیازی نیست که نوع فیستول خود را بشناسید، امّا نوع آن بر شیوه درمان تاثیر گذار است. اگر فیستول شامل بخش زیادی از عضلات اسفنکتر باشد، درمان می‌تواند پیچیده شود.
افراد در معرض ابتلا به فیستول ممکن است به یکی از انواع زیر دچار شوند.
| فیستول مقعدی اینتراسفنکتریک | فیستول از عضله اسفنکتر داخلی عبور کرده و سپس از فضای بین عضلات اسفنکتر داخلی و خارجی بیرون می‌زند. |
| فیستول ترانس‌اسفنکتریک | از هر دو لایه عضلات اسفنکتر مقعد عبور می‌کند. |
| فیستول سوپرااسفنکتریک | از اسفنکتر داخلی عبور کرده و سپس به دور اسفنکتر خارجی می‌چرخد. |
| فیستول اکسترااسفنکتریک | به دور هر دو عضله اسفنکتر می‌چرخد. این نوع کمتر شایع است و معمولاً از رکتوم شروع می‌شود، نه مقعد، بنابراین از غدد مقعدی منشا نمی‌گیرد. |
| فیستول مقعدی سطحی | از قسمت پایینی کانال مقعد، زیر غدد مقعدی، به سمت پوست اطراف عبور می‌کند و از عضلات عبور نمی‌کند. این نوع نیز از غدد مقعدی ایجاد نمی‌شود. |
عواملی که منجر به فیستول مزمن مقعدی می‌شوند، چه هستند؟
اشاره کردیم که افراد در معرض ابتلا به فیستول اغلب مردان و در حدود سن 40 سال هستند و گروه‌های دیگری از جمله کسانی که مجرای مقعدی آنها عفونت یا آبسه داشته است نیز به این بیماری دچار می‌شوند.
امّا افراد در معرض ابتلا به فیستول مزمن چه کسانی هستند؟ در مطالعه‌ای در مرکز Kaiser Permanente این مسئله بررسی شد. نتیجه آن بود که بیماران زیر 40 سالی که به فیستول دچار شده‌اند به طور قابل توجهی بیشتر در خطر فیستول مزمن مقعدی یا سپسیس مقعدی عود کننده را پس از اولین اپیزود آبسه اطراف مقعد هستند.
همچنین، خطر کمتری ممکن است بیماران دیابتی را در مقایسه با بیماران غیردیابتی تهدید کند. بر افراد در معرض ابتلا به فیستول مزمن مسائلی از جمله سابقه سیگار کشیدن، درمان آنتی‌بیوتیکی حین عمل و وضعیت HIV نیز موثر هستند.
چه کسانی به فیستول واژن دچار می‌شوند؟
افراد در معرض ابتلا به فیستول واژن بیشتر شامل زنانی می‌شوند که زایمان دشوار یا طولانی مدت داشته‌اند. همچنین افراد زیر نیز بیشتر در خطر ابتلا به فیستول واژن هستند:
- زنانی که به دلیل درمان سرطان‌های لگنی تحت پرتو درمانی بوده‌اند.
- زنانی که تحت جراحی‌های لگنی مانند هیسترکتومی (برداشتن رحم) قرار گرفته‌اند.
- زنانی که به دلیل حوادث، تجاوز جنسی یا آسیب‌های شدید در ناحیه واژن دچار تروما شده‌اند.
- افرادی که به سرطان‌های مرتبط با دستگاه تناسلی یا لگن مبتلا هستند.
- جراحی‌های پیچیده در مثانه یا مجاری ادراری ممکن است خطر فیستول واژنی را افزایش دهد.
جمع‌بندی
فیستول مقعدی یک عارضه شایع در افراد در معرض خطر است که اغلب شامل افرادی با سابقه آبسه‌های مقعدی درمان‌نشده یا مبتلایان به بیماری‌های التهابی روده مانند کرون می‌شود. این عارضه ممکن است بدون علائم جدی باشد؛ اما با نشانه‌هایی مانند ترشح، تورم یا عفونت‌های مکرر همراه شود. عوامل خطر مانند زایمان طبیعی در زنان، آسیب‌های مقعدی و عفونت‌های مزمن نیز نقش مهمی در ایجاد فیستول دارند. برای تشخیص دقیق این بیماری و جلوگیری از گسترش آن با کادر پزشکی مجموعه کلینیک زخم در ارتباط باشید.
سوالهای متداول
آیا سیگار کشیدن خطر ابتلا به فیستول را افزایش می‌دهد؟
سیگار کشیدن یکی از عوامل خطر برای فیستول مزمن است.
آیا فیستول در افراد جوان نیز دیده می‌شود؟
بله به‌ویژه در افرادی که سابقه بیماری‌های التهابی روده دارند.
آیا درمان آبسه می‌تواند از فیستول جلوگیری کند؟
درمان به‌موقع آبسه احتمال تشکیل فیستول را کاهش می‌دهد.