کار واژن در فرایندهایی مانند قاعدگی، زایمان و رابطه جنسی بسیار مهم و حیاتی است. برای درک بهتر عملکرد سیستم تولیدمثل زنان، بررسی وظایف واژن ضروری است.
واژن یک لوله عضلانی است که از دهانه رحم تا خارج بدن ادامه دارد و یکی از بخش‌های مهم سیستم تولیدمثل زنان است و نقش‌های مختلفی را ایفا می‌کند. این بخش در دستگاه تناسلی زنان قرار دارد و آناتومی آن شامل بخش‌های مختلفی می‌شود.
در این مقاله کلینیک زخم به بررسی آناتومی آن و بیماری‌های این ناحیه خواهیم پرداخت. آشنایی با مشکلات و بیماری‌های واژن کمک می‌کند تا در صورت مشاهده تغییرات بتوانید سریع‌تر واکنش داده و نسبت به درمان آن اقدام کنید.
کار واژن چیست؟ آناتومی آن چگونه است؟
واژن بخشی از دستگاه تناسلی داخلی سیستم تولیدمثل زنانه است. اندام‌های جنسی داخلی زنانه مسیری را تشکیل می‌دهند که شامل واژن، رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها می‌شود. کار واژن به عنوان بخشی از دستگاه تناسلی زنانه شامل تسهیل در زایمان، رابطه جنسی و تخلیه قاعدگی است.
واژن چندین وظیفه را بر عهده دارد:
- تسهیل قاعدگی: خون قاعدگی از طریق این بخش از بدن خارج می‌شود.
- زایمان: نوزاد از طریق واژن به دنیا می‌آید.
- رابطه جنسی: واژن به عنوان اندام جنسی در زنان عمل می‌کند.
علاوه بر این، این بخش نقش مهمی در لذت جنسی زنان ایفا می‌کند.
| تعریف واژن | اندام جنسی سیستم تولیدمثل زنانه |
| بخش‌های آناتومی واژن | فورنیکس واژن (قسمت‌های جلویی/پشتی/جانبی)، دیواره‌های جلویی و پشتی واژن، پرده بکارت، لایه‌های دیواره واژن |
| تأمین خون | شریان‌های واژن و رحم (شاخه‌هایی از شریان ایلیاک داخلی) |
| عصب‌های مرتبط | دو سوم بالایی واژن:
فیبرهای حرکتی سمپاتیک از اعصاب اسپلنکنیک کمری از طریق شبکه عصبی رحمی – واژنی فیبرهای حرکتی پاراسمپاتیک از اعصاب اسپلنکنیک لگنی از طریق شبکه عصبی رحمی – واژنی فیبرهای حسی احشایی عمومی (GVA) از طریق اعصاب اسپلنکنیک لگنی (S2-S4) یک سوم پایینی واژن: فیبرهای حرکتی پاراسمپاتیک از اعصاب اسپلنکنیک لگنی (S2-S4) فیبرهای حسی جسمی عمومی (GSA) از طریق عصب پودندال (S2-S4) |
| وظیفه یا کار واژن | به عنوان کانال زایمان، خروجی برای جریان خون قاعدگی و حفره‌ای برای رابطه جنسی عمل می‌کند. |
بررسی عملکرد یا کار واژن
در این بخش کار واژن و عملکردهای مختلف آن را تشریح خواهیم کرد:
رابطه جنسی
در طول رابطه جنسی (مقاربت) و تحریک جنسی، واژن از نظر طول و عرض گسترش می‌یابد. در حالی که دو سوم بالایی واژن گسترش و طولانی‌تر می‌شود، رحم به ناحیه لگن بزرگ‌تر حرکت کرده و دهانه رحم بالای کف واژن قرار می‌گیرد.
قاعدگی
در طول قاعدگی، واژن اجازه عبور و خروج آندومتر را می‌دهد که در پایان فاز فولیکولی به صورت ماهانه ریزش می‌کند. در طول چرخه قاعدگی، اپیتلیوم واژن تغییرات ظریفی را تجربه می‌کند، به‌طوری‌که نرخ ریزش سلول‌های سطحی در فاز پروژسترون بیشتر از فاز استروژن است.
زایمان
در طول زایمان، واژن گسترش می‌یابد تا اجازه عبور نوزاد را بدهد و انقباضات نبضی را فراهم می‌کند تا به حرکت نزولی نوزاد کمک کند.
واژن سالم یک زن در سن باروری به دلیل تجزیه گلیکوژن به اسید لاکتیک توسط آنزیم‌های ترشح شده توسط باکتری‌های Döderlein که بخشی از فلور طبیعی واژن هستند، اسیدی است و دارای pH بین ۳.۸ تا ۴.۵ است. اسیدیته به جلوگیری و ممانعت از رشد انواع میکروب‌های بیماری‌زا کمک می‌کند.
بواسیر در زنان در طول زایمان ممکن است رخ دهد چرا که فشار به ناحیه مقعدی بیشتر می‌شود.
بیماری‌هایی که واژن ممکن است به آن مبتلا شود
کار واژن شامل فرایندهای حساس می‌شود. واژن ممکن است به بیماری‌های مختلفی دچار شود که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت:
عفونت‌های قارچی
ناشی از رشد بیش از حد قارچ‌های موجود در واژن، مانند کاندیدا.
واژینو باکتریال
این مشکل به دلیل عدم تعادل باکتری‌های موجود در واژن به وجود می‌آید.
عفونت‌های مقاربتی
شامل عفونت‌هایی مانند کلامیدیا، گنوره و زگیل تناسلی. با مطالعه «مهم‌ترین راه‌های انتقال زگیل تناسلی یا ویروس اچ پی وی» تا حد امکان از انتقال آن جلوگیری کنید. همچنین میتوانید درمان زگیل تناسلی با لیزر را در مجموعه کلینیک زخم در محیطی کاملاً بهداشتی انجام دهید.
آتروفی واژن
نازک شدن و خشک شدن دیواره واژن، معمولاً در اثر کاهش استروژن پس از یائسگی.
التهاب واژن (واژینیت)
التهاب واژن که می‌تواند ناشی از عفونت، حساسیت یا تحریک باشد.
آیا ترشحات واژن طبیعی است؟
ترشحات واژن طبیعی و نشانه سلامتی آن است. این ترشحات به مرطوب نگه داشتن واژن، دفع باکتری‌ها و سلول‌های مرده و محافظت در برابر عفونت کمک می‌کنند. این ترشحات بخشی از کار واژن به شمار می‌آیند.
ویژگی‌های ترشحات واژن بسته به سیکل قاعدگی و وضعیت سلامت می‌تواند متفاوت باشد:
- ترشحات طبیعی: معمولاً شفاف یا سفید، بدون بو و غلیظ هستند.
- ترشحات غیرطبیعی: تغییر در رنگ (زرد، سبز، خاکستری)، بوی نامطبوع، خارش، یا سوزش ممکن است نشان دهنده عفونت یا مشکلات دیگر باشد.
نکات بهداشتی برای سلامت واژن
- حفظ بهداشت مناسب: شستشوی منظم با آب گرم و عدم استفاده از صابون‌ها یا شوینده‌های قوی.
- پرهیز از دوش واژینال: مگر به توصیه پزشک.
- استفاده از لباس‌های زیر نخی: برای تهویه بهتر و جلوگیری از رطوبت.
- تعویض منظم پدهای بهداشتی: در طول دوره قاعدگی. عدم تعویض منظم پد یا تامپون می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
کار واژن چیست؟ آناتومی، بیماری‌ها و ترشحات واژن (با عکس)
واژن بخشی از سیستم تولیدمثل زنانه است که نقش‌های متعددی در بدن ایفا می‌کند. آناتومی واژن شامل یک لوله عضلانی الاستیک است که از دهانه رحم تا خارج بدن ادامه دارد و شامل دیواره واژن، دهانه واژن و دهانه رحم می‌شود. وظایف واژن شامل تسهیل قاعدگی، زایمان و رابطه جنسی است. شما میتوانید درباره اینکه زگیل چیست و روشهای درمانی آن در مجله کلینیک زخم بخوانید.
بیماری‌های واژن شامل عفونت‌های قارچی، واژینوز باکتریال، عفونت‌های مقاربتی و التهاب واژن می‌شود. هر یک از این بیماری‌ها می‌تواند باعث تغییر در ترشحات واژن شود که می‌تواند نشانه‌ای از مشکل باشد.
سؤال‌های متداول
عفونت‌های قارچی واژن چه علائمی دارند؟
ترشحات غلیظ و سفید، خارش شدید و سوزش در هنگام ادرار یا رابطه جنسی از علائم عفونت‌های قارچی هستند و باید در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.
آیا یبوست می‌تواند تأثیر منفی بر کار واژن بگذارد؟
یبوست ممکن است امکان ابتلا به عفونت‌های ادراری و واژینال را افزایش دهد. همچنین فشار ناشی از یبوست بر ناحیه لگن بر واژن نیز تأثیر گذار است.