رنگ مدفوع می‌تواند معانی مختلفی داشته باشد. این رنگ می‌تواند ناشی از تغذیه یا مشکلات گوارشی ایجاد شود. اگر دقت کرده باشید احتمالاً متوجه شده‌اید که مدفوع شما در حالت عادی چه رنگی دارد. امّا اگر رنگ آن سبز باشد به چه معنا خواهد بود؟ رگه‌های قرمز یا سیاه شدن مدفوع نشان از چه هستند؟
اغلب اوقات این تغییرات به دلیل رژیم غذایی ما رخ می‌دهد. با این حال، گاهی اوقات نیز این تغییر رنگ نشانه دهنده یک مشکل در سلامتی می‌تواند باشد. اگر نسبت به تغییر رنگ‌های مدفوع خود نگران هستید، این مقاله کلینیک زخم را تا انتها بخوانید.
آیا تغییر رنگ مدفوع خطرناک است؟ علت مدفوع سیاه، زرد یا سبز
تغییر رنگ مدفوع ممکن است نشانه مشکلات مختلفی باشد، اما نه همیشه به معنای یک مشکل جدی است. در برخی موارد، تغییرات در رنگ مدفوع ممکن است ناشی از عوامل ساده مانند تغذیه هستند که پس از مدتی برطرف می‌شود. در حالی که در موارد دیگر، تغییر رنگ می‌تواند نشانه مشکلاتی از جمله عفونت‌های گوارشی یا مشکلات دیگر باشد.
| رنگ مدفوع | معنای احتمالی | توضیحات |
| قهوه‌ای تیره | طبیعی | رنگ معمولی مدفوع که ناشی از ترکیب صفرا و مواد غذایی هضم شده است. |
| قهوه‌ای روشن | طبیعی | می‌تواند به علت رژیم غذایی یا مصرف بالای فیبر باشد. |
| سبز | سریع عبور کردن غذا از روده، مصرف سبزی‌ها | مدفوع سبز می‌تواند ناشی از مصرف سبزی‌ها یا مکمل‌های آهن باشد. |
| زرد | سندرم سوء جذب، بیماری سلیاک | مدفوع زرد چرب و بدبو می‌تواند نشانه مشکلاتی در جذب چربی باشد. |
| سیاه | خونریزی دستگاه گوارش فوقانی | مصرف مکمل‌های آهن یا برخی داروهای نیز می‌تواند مدفوع را سیاه کند. |
| قرمز روشن | خونریزی دستگاه گوارش تحتانی | ممکن است نشانه بواسیر، شقاق مقعدی، یا خونریزی روده باشد. |
| سفید یا خاکستری | مشکلات صفراوی یا کبدی | می‌تواند نشانه انسداد مجاری صفراوی یا مشکلات کبدی باشد. |
| نارنجی | مصرف غذاهای نارنجی، مشکلات صفراوی | مصرف غذاهای نارنجی رنگ یا مشکلاتی در جذب صفرا می‌تواند مدفوع را نارنجی کند. |
رنگ مدفوع معمولی
مدفوع معمولاً رنگی قهوه‌ای دارد. این رنگ بر اساس موادی که خورده‌اید و مقدار صفرا در مدفوع شما به وجود می‌آید.
صفرا مایعی است که کبد شما برای هضم چربی‌ها می‌سازد. با رنگ سبز مایع به زرد شروع می‌شود، امّا رنگ‌دانه‌هایی که به صفرا رنگ می‌دهد، در هنگام حرکت این ماده در سیستم گوارش شما تغییر می‌کنند و در نهایت به رنگ قهوه‌ای در می‌آیند.
چه چیزی باعث مدفوع سبز می‌شود؟
مدفوع شما گاهی اوقات می‌تواند رنگ سبز تیره یا روشن داشته باشد. اغلب اوقات این رنگ طبیعی است.
زمانی که با رنگ سبز مدفوع روبه‌رو می‌شوید، ابتدا به آنچه خورده‌اید فکر کنید. این غذاها و مکمل‌ها می‌توانند باعث سبز شدن مدفوع شما شوند:
- سبزی‌هایی مانند اسفناج یا کلم‌پیچ
- رنگ‌های خوراکی سبز در نوشیدنی یا بستنی
- مکمل‌های آهن
آیا اسهال سبز طبیعی است؟
اگر اسهال شما رنگ سبز دارد، ممکن است رنگ غذای شما دلیل آن نباشد. این احتمال وجود دارد که وعده غذایی شما خیلی سریع در روده حرکت کرده در نتیجه صفرایی که برای هضم چربی ترشح شده است، فرصت تغییر رنگ به قهوه‌ای پیدا نکرده است.
چه چیزی باعث زرد شدن مدفوع می‌شود؟
رنگ مدفوع زرد در بسیاری از افراد طبیعی است. امّا اگر مدفوع شما بیش از حد زرد است و بوی بسیار بدی دارد، می‌تواند نشان از چربی زیاد بدن باشد. این می‌تواند نشان‌دهنده‌ای نباشد که بدن شما غذا را به درستی هضم نمی‌کند.
به طور غیر مستقیم، رژیم غذایی شما می‌تواند باعث زرد شدن مدفوع شود. همان طور که رژیم غذایی می‌تواند بر بیماری‌های دیگر مانند یبوست تأثیر بگذارید. در مقاله «بهترین میوه برای درمان بواسیر» به این موضوع اشاره‌ای داشته‌ایم.
اگر به بیماری سلیاک مبتلا هستید، بدن شما نمی‌تواند پروتئینی به نام گلوتن را که در گندم، جو و چاودار است، هضم کند. اگر این بیماری را دارید، هنگام خوردن غذای حاوی گلوتن، روده شما به درستی آن را هضم نخواهد کرد.
مدفوع زرد در نوزادان نشانه چیست؟
رنگ زرد در مدفوع نوزادان به خصوص آنهایی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، طبیعی است. در صورت تغییر در رنگ مدفوع می‌توانید با پزشک مشورت کنید.
آیا رژیم غذایی می‌تواند باعث کم‌رنگ شدن مدفوع شود؟
اگر رنگ مدفوع شما نسبت به حالت معمول کم‌رنگ‌تر شده است، احتمالاً ارتباط مستقیمی با تغذیه شما ندارد. امّا داروهای اسهال مانند بیسموت ساب سالیسیلات گاهی اوقات باعث می‌شود تا مدفوع کم‌رنگ‌تر از حد معمول شود.
چه چیزی باعث سیاه شدن رنگ مدفوع می‌شود؟
در نوزادان مدفوع در چند روز اول پس از تولد سیاه است. در غیر این صورت، ممکن است به این دلیل باشد که چیزی بسیار تیره خورده‌اند یا دارو یا مکملی مصرف کرده‌اید که باعث مدفوع سیاه شده است.
امّا این رنگ می‌تواند نشانه مشکل جدی‌تر در کودکان و بزرگسالان نیز باشد: خونریزی در قسمت بالای دستگاه گوارش شما.
غذاها و مکمل‌هایی که مدفوع را سیاه می‌کنند عبارت‌اند از:
- شیرین‌بیان
- بلوبری
- مکمل‌های آهن
مدفوع سیاه و خونریزی نشانه چیست؟
خون در مدفوع سیاه رنگ می‌تواند نشانه زخم معده باشند. همچنین، زخم‌های مری به دلیل رفلاکس اسید ممکن خونریزی کرده و همراه با مدفوع دفع شوند.
خونریزی از تومورهای غیر سرطانی در دستگاه گوارش فوقانی و سرطان نیز از مسائلی هستند که باعث تیره شدن مدفوع و خونریزی از مقعد می‌شوند.
اگر فکر نمی‌کنید که رژیم غذایی شما نقشی در سیاه شدن مدفوع داشته باشد، باید با پزشک صحبت کنید.
مدفوع قرمز یا رگه‌های قرمز در مدفوع
اگر مدفوع قرمز در توالت دیدید، آرامش خود را حفظ کنید. تا به اینجا متوجه شده‌اید که برخی از مواد غذایی در رنگ مدفوع شما موثر هستند. در ابتدا از خود بپرسید آیا اخیراً غذایی مصرف کرده‌اید که قرمزرنگ بوده باشد؟
- چغندر
- سوپ گوجه‌فرنگی
- دسر ژلاتینی
- نوشیدنی‌های قرمزرنگ
همه این موارد می‌توانند در قرمز شدن رنگ مدفوع نقش داشته باشند.
خون در مدفوع
اگر فکر نمی‌کنید دلیل قرمزی مدفوع، رژیم غذایی شما باشد، ممکن است این رنگ قرمز خون باشد. اگر قرمز روشن است، احتمالاً خون از قسمت پایینی دستگاه گوارش شما خارج شده. علل شایع این حالت عبارت‌اند از:
- تومورهای غیر سرطانی
- سرطان
- التهاب در روده بزرگ
- پولیپ در روده بزرگ
- کیست‌های کوچک در دیواره‌های روده
- بواسیر یا هموروئید
بواسیر چیست؟ بواسیر به تورم وریدهای ناحیه مقعد گفته می‌شود. شما می‌توانید برای درمان بواسیر به بهترین مرکز و دکتر بواسیر مراجعه کنید.
مدفوع نارنجی یا پرتقالی رنگ
غذاهایی مانند هویج، اسکواش، کدوحلوایی و سیب‌زمینی شیرین، نوشابه نارنجی‌رنگ، آب‌نبات یا دسر ژلاتینی همگی مانند باعث ایجاد رنگ نارنجی مدفوع شوند.
برخی از داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و آنتی‌اسیدهای دارای هیدروکسید آلومینیوم نیز باعث ایجاد رنگ نارنجی یا پرتقالی مدفوع می‌شوند.
به ندرت دیده شده است که این رنگ به دلیل مشکلات گوارشی باشد. امّا در صورتی که در رژیم غذایی شما رنگ نارنجی نباشد، این رنگ مدفوع می‌تواند نشانه دهنده: کم تولید شدن صفرا یا انسداد در ناحیه خروجی صفرا از کبد باشد.
سخن پایانی
برخی تغییرات موقتی در رنگ مدفوع ممکن است ناشی از رژیم غذایی یا داروهای مصرفی باشد و معمولاً نگران‌کننده نیست. اگر تغییر رنگ مدفوع همراه با علائم دیگر مانند درد شکم، کاهش وزن ناگهانی، تب، یا تغییرات مداوم در عادات روده‌ای باشد، باید به پزشک مراجعه کنید.
سؤال‌های متداول
مدفوع قرمزرنگ به چه معنا است؟
مصرف غذاهای قرمزرنگ، خونریزی در دستگاه گوارش پایین و پولیپ روده یا سرطان می‌توانند علت مدفوع قرمز باشند.
مدفوع سفیدرنگ نشانه چه مشکلاتی است؟
مشکلات کبدی، پانکراتیت التهاب پانکراس و سوء جذب می‌توانند از دلایل مدفوع سفیدرنگ باشند.