احتمالاً برای شما یا اطرافیانتان اتفاق افتاده است که قسمتی از بدن خود را بریده یا زخم کرده باشید و نیاز به بخیه داشته باشید. بخیه زدن امری طبیعی است اما نگهداری از آن حائز اهمیت است تا از ایجاد عفونت جلوگیری شود.
به عنوان مثال تا به حال فکر کرده‌اید که آیا با بخیه می‌توان حمام کرد؟ پس در ادامه مقاله با بهترین کلینیک زخم همراه باشد تا باهم درباره‌ی بخیه و نحوه مراقبت از آن بیشتر بدانیم.
بخیه چیست؟
بخیه، حلقه‌های نخ نازکی هستند که برای کنار هم قرار دادن و بستن لبه‌های زخم مورداستفاده قرار می‌گیرند؛ به عبارت دیگر بخیه زدن روش پزشکی است که برای کنار هم نگه‌داشتن بافت‌های بدن بعد از آسیبی که به آن وارد می‌شود بکار می‌رود. جنس نخ بخیه می‌تواند ابریشم یا نایلون باشد. بعضی از بخیه‌ها خودبه‌خود حل می‌شوند اما بقیه را باید بعد از مدتی کشید.
علائم عفونت بخیه چیست؟
همیشه احتمال عفونت بخیه وجود دارد، درنتیجه بسیار مهم است که با علائم آن آشنا باشید.
پوست اغلب به عنوان یک مانع در برابر ورود میکروب‌ها با داخل بدن و درنتیجه ایجاد عفونت عمل می‌کند. هنگامی‌که در اثر جراحت یا برش، پوست بریده می‌شود، باکتری‌ها می‌توانند از طریق زخم وارد بدن شده و درنتیجه باعث ایجاد التهاب یا عفونت در بافت شوند.
علائم عفونت بخیه عبارتاند از قرمزی، تورم در محل عفونی، تب، درد و غدد لنفاوی متورم و حساس شدن محل زخم.
فردی که عفونت بخیه دارد ممکن است موارد زیر را تجربه کند:
- تورم، احساس گرما، یا درد روی زخم و بخیه
- خارج شدن ترشحات زرد یا سبز از زخم
- بوی بدی از ناحیه بخیه شده
- قرمزی یا وجود رگه‌های قرمز در اطراف ناحیه بخیه
- غدد لنفاوی حساس و متورم نزدیک به محل بخیه
- احساس درد هنگام لمس بخیه‌ها یا حرکت دادن ناحیه آسیب‌دیده
عوامل خطرساز چیست؟
عواملی که ممکن است باعث افزایش خطر عفونت بخیه شوند عبارتاند از:
- اضافهوزن
- سیگار کشیدن
- ضعف سیستم ایمنی بدن
- دیابت
نحوه مراقبت از بخیه و جلوگیری از عفونت بخیه؟!
در بیشتر موارد، متخصصان مراقبت‌های بهداشتی، زخم‌های بخیه شده را با پماد آنتی‌بیوتیک و گاز باندی یا نچسب می‌پوشانند.
فرد باید از بخیه و محل زخم مراقبت کند تا از ایجاد عفونت جلوگیری شود.
به طور کلی مراقبت‌های لازم بعد از بخیه عبارتاند از:
- بخیه‌ها را بپوشانید و آن را در 24 ساعت اول خشک نگه دارید.
- بخیه‌ها را به آرامی با آب و صابون ملایم تمیز کنید.
- از صابون‌های معطر، دستمال مرطوب الکلی، ید و پراکسید اجتناب کنید.
- پس از تمیز کردن، ناحیه را با یک حوله نرم به آرامی خشک کنید.
- فقط از پمادهایی استفاده کنید که یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی توصیه یا تجویز کرده است.
- از دست زدن یا خراشیدن روی بخیه‌ها جدا خودداری کنید.
- از حمام کردن، شنا کردن و سایر فعالیت‌هایی که بخیه‌ها را در زیر آب قرار می‌دهند اجتناب کنید.
- از هرگونه فعالیت ورزشی که می‌تواند باعث پارگی بخیه‌ها شود خودداری کنید.
چه زمانی می‌توانم بعد از بخیه زدن دوش بگیرم یا حمام کنم؟
بسته به نوع جراحی و نوع بخیه، بین 12 تا 48 ساعت بعد از بخیه دوش گرفتن و حدود دو هفته بعد از آن حمام کردن ممنوع است. البته که ممکن است پس از انجام برخی جراحی‌ها حتی نیاز به صبر بیشتری داشته باشید. به طور کلی اینکه چند هفته بعد از جراحی و بخیه زدن باید منتظر بمانید به نوع جراحی شما بستگی دارد و تنها پزشک شما به طور دقیق می‌تواند به شما بگوید که بعد از چند رو می‌توانید حمام کنید.
اگر هیچ دستورالعملی در مورد حمام وجود ندارد، با مطب جراح خود تماس بگیرید. کارکنان باید بتوانند دقیقاً به شما بگویند چه زمانی حمام کردن ایمن است.
چرا حمام کردن بعد از بخیه زدن محدود می‌شود؟
دلایل زیادی برای محدودیت حمام بعد از بخیه وجود دارد که آن‌ها عبارتاند از:
- جلوگیری از ورود باکتری به بدن و ایجاد عفونت
- جلوگیری از خیس شدن، نرم شدن و باز شدن بخیه‌ها
- جلوگیری از ریزش زودهنگام چسب یا نوارهای استری که برش را بسته نگه می‌دارند
حمام کردن به معنای هرگونه فعالیت خیس شدن بدن، ازجمله شنا یا استفاده از جکوزی است.
به عبارت دیگر می‌توان گفت پس از جراحی، زخم بازشده و با بخیه محکم بسته می‌شود. قسمت بخیه شده یک ناحیه شکننده و مستعد عفونت است. با این حال بخیه‌ها نمی‌توانند از ورود ذراتی مانند آب به بدن جلوگیری کنند. اگر آب یا هر چیز دیگری مستقیماً با نواحی بخیه شده تماس پیدا کند، می‌تواند باعث عفونت و مشکلات متعددی شود. علاوه بر این، می‌تواند به زخم آسیب برساند و آن را حتی بدتر از قبل کند. به همین دلیل توصیه می‌شود پس از بخیه زدن از دوش گرفتن خودداری کنید.
زخم مدتی زمان می‌برد کامل بهبود یابد. پس از بخیه زدن، بدن انسان به طور خودکار شروع به بهبود می‌کند. گاهی اوقات، برخی از داروها نیز برای تسهیل بهبود زخم پیشنهاد می‌شود. معمولاً زخم شروع به ترمیم می‌کند و ظرف یک یا دو روز بهبود قابل توجهی نشان می‌دهد. پس از آن دوره، تماس بخیه با آب به مقدار کم ایمن‌تر است؛ بنابراین، پس از دو روز بخیه زدن، می‌توان یک حمام اسپری سبک یا دوش سبک گرفت.
به هر حال برای جلوگیری از عفونت، باید از خیس کردن ناحیه بخیه شده خودداری کرد. اگر محل بخیه شده به طور تصادفی با آب تماس پیدا کرد، برای جلوگیری از مشکلات بزرگ‌تر باید با پزشک تماس بگیرید.
شنا کردن
شنا کردن بیشتر از حمام کردن خطر عفونت ایجاد می‌کند. دلیل آن این است که آب حمام شما از آب لوله‌کشی تمیز ساخته شده است، در حالی که انواع دیگر آب این‌گونه نیستند. باکتری‌های موجود در استخرها، جکوزی‌ها، رودخانه‌ها، جویبارها، حوض‌ها و سایر آب‌ها می‌توانند باعث عفونت قابل توجهی در محل زخم بخیه شده شوند.
چگونه بدن خود را بعد از بخیه تمیز کنم؟
حتی در حالی که هنوز برای حمام کردن یا شنا آماده نیستید، باید بدن خود را به طور منظم در طول دوران نقاهت پس از بخیه زدن تمیز کنید.
روش‌های تمیز کردن بدن در این دوران به صورت زیر است:
- دوش گرفتن
- حمام اسفنجی: حمام اسفنجی تکنیکی است که اجازه می‌دهد بهداشت عمومی یا بهداشت بیمار بستری در تخت که باید بی‌حرکت باشد یا به دلیل شرایط خود اجازه شستن در حمام یا دوش را ندارد حفظ شود. حمام اسفنجی شامل شستن بیمار به صورت منظم، از تمیزترین تا کثیف‌ترین مناطق بدن است. برای این منظور از اسفنج آغشته به آب و صابون استفاده می‌شود و که آن به نواحی مختلف کشیده می‌شود تا کثیفی از روی پوست پاک شود.
تا زمانی که بتوانید با خیال راحت در آب غوطه‌ور شوید، این روش‌ها خطر عوارض ناشی از بخیه را کاهش می‌دهد.
نتیجه‌گیری
در جراحی‌های جدی، ممکن است فرد مجبور شود بخیه بزند. بخیه‌ها در برابر عفونت بسیار آسیب‌پذیر هستند. از این رو توصیه می‌شود افرادی که بخیه دارند از حمام کردن تا مدتی خودداری کنند؛ اما این به معنای رعایت بهداشت فردی نیست، بلکه این افراد می‌توانند بعد از ۲ تا ۳ روز دوش سبک بگیرند تا تنها مقدار کمی آب به بدنشان بخورد. برای حمام کردن کامل باید منتظر بود تا زخم به طور کامل بهبود یابد. اگر در مورد زمان مناسب برای حمام کردن یا شنا کردن بعد از جراحی سؤالی دارید، با مطب جراح خود مشورت کنید.
کلینیک زخم تخصصی ترین کلینیک جراحی با لیزر
