بیماری دیابت در صورت عدم کنترل درست و به موقع میتواند عوارض جدی به همراه داشته باشد. زخم دیابتی به ویژه زخم دیابتی پا از جمله عوارض بیماری دیابت هستند که در صورت عدم کنترل میتوانند بسیار مضر باشند. درمان زخم دیابتی، چیزی است که مبتلایان به آن باید سریعا اقدام به درمان کنند. زیرا این زخم به دنبال عفونی شدن و عدم موفقیت در کنترل میکروبیولوژیکی، وارد مرحله چهارم می شود.
نشانه ها و علائم عفونت زخم دیابتی چیست؟
آنچه در این مقاله می خوانید:
زخم پای دیابتی بسیار مستعد عفونت زخم دیابتی است که مهم ترین عامل پاتولوژیک در تخریب پای دیابتی به شمار می آید. عفونت زخم دیابتی در حضور نوروپاتی و ایسکمی یک وضعیت اورژانس است. در ادامه انواع و علائم عفونت زخم دیابتی را با هم بررسی می کنیم.
زخم پای دیابتی
زخم دیابتی یکی از عوارض قابل توجه دیابت است و بیشترین قسمت عوارض پای دیابتی را تشکیل میدهد. حدود ۱۵ درصد مبتلایان به دیابت گرفتار زخم پای دیابتی میشوند و حدود ۸۴ درصد موارد قطع قسمت انتهایی پا را تشکیل میدهد. در طی ۲۰ سال اخیر افزایش مرگ و میر ناشی از دیابت بیشتر ناشی از عوارض عروقی دیابت بوده است که شامل درگیری عروق ریز مانند درگیریهای کلیه و رتینوپاتی و درگیری عروق بزرگ شامل عروق انتهای اندام تحتانی که به دنبال آن اختلال در فرایند ترمیم زخم رخ میدهد.
انواع عفونت زخم دیابتی
باید تمام بیماران پای دیابتی را از لحاظ وجود عفونت مورد بررسی قرار داد. سلولیت، از شایع ترین تظاهرات تشخیصی عفونت زخم دیابتی می باشد که به صورت عفونت پوست و بافت زیر جلدی قرمز و اریتم بروز می کند. در واقع مرحله چهارم شامل طیف وسیعی از تظاهرات است که تحت عنوان عفونت دسته بندی می شوند. از لحاظ بالینی سه دسته عفونت زخم دیابتی وجود دارد:
- عفونت زخم که تحت عنوان عفونت زخم دیابتی موضعی نامیده شده و شامل سلولیت کمتر از دو سانتی متر از سطح زخم می باشد.
- عفونت منتشر شونده که بیش از دو سانتی متر از سطح زخم را فراگرفته و تحت عنوان عفونت زخم دیابتی منتشر نامیده می شود.
- عفونت بافت عمقی که تحت عنوان عفونت زخم دیابتی حاد عمیق نامیده می شود.
عفونت زخم دیابتی موضعی
این ضایعه شامل عفونت بستر زخم و سلولیت ایجاد شده به شعاع دو سانتی متر می باشد. ممکن است با تخلیه چرکی نیز همراه باشد. اما اغلب دارای علائم تقلیل یافته کلاسیک عفونت یعنی قرمزی، گرما، درد و تحلیل عملکرد می باشد. بنابراین علائم عفونت زخم دیابتی بسیار جزئی و هشدار دهنده بوده و باید در تمامی بیماران دیابتی بخصوص افراد دچار جراحات پوستی به دقت مورد بررسی قرار گیرد.
علائم موضعی نشان دهنده عفونت شامل موارد ذیل می باشد:
- رنگ قاعده زخم از گرانول های صورتی طبیعی به زردی و یا خاکستری تغییر یافته و مرطوب می شود.
- بهبودی زخم متوقف می گردد.
- بوی نامطبوعی از زخم پخش می شود.
- زخم دردناک می گردد.
- در زخم حفره هایی ایجاد می شود.
- لبه های زخم تحلیل می یابد.
- استخوان و تاندون نمایان می گردد.
نظرات بیماران بعد از عمل لیزر با دکتر ثابت
برای مشاهده ویدیوهای عمل و نظرات بیماران بر روی لینک زیر کلیک کنید.
عفونت زخم دیابتی منتشر
عفونت تا مرز انتشار اریتم به فاصله دو سانتی متر زخم پیشرفت کرده است. اغلب علائمی مانند تورم و لنفانژیت به همراه علائم موضعی عفونت مشاهده می شود. ناحیه ورودی عفونت می تواند میخچه، کالوس، تاول، شقاق و یا هر نوع آسیب پوستی دیگری باشد.
زخم سوراخی نیز می تواند با سلولیت همراه باشد، قاعده زخم دچار آلودگی باکتریایی می شود که می تواند به سمت عقب و روی سطح پوست پیشروی نموده و در نهایت تشکیل سلولیت دهد. معمولا زمانی که پا دچار گستردگی انتشار سلولیت شود، علائم و نشانه های سیستمیک بروز می کند. اما این شرایط به دلیل کاهش پاسخ التهابی همیشه برقرار نیست.
ارزیابی سلولیت در پای پیگمانته (به عنوان مثال در افراد آفریقایی – کارائیبی) بسیار دشوار است اما در مقایسه با پای دیگر می تواند به رنگ زرد آن پی برد. در پای نورو ایسکمیک، تشخیص ارتیم حاصل از سلولیت و قرمزی حاصل از ایسکمی دشوار است. اگر چه اغلب و نه همیشه، قرمزی حاصل از ایسکمی در پوست فرد ایجاد می شود که مهمترین مورد از علائم عفونت زخم دیابتی مرتبط است.
عفونت زخم دیابتی حاد عمقی
عفونت زخم دیابتی حاد عمقی شامل عفونت گسترده و عمیق بافت نرم به همراه زخم می باشد. در صورت ابتلا به نوروپاتی، درد و ضربان وجود نخواهد داشت. اما وجود این علائم عفونت زخم دیابتی، نوعی علامت خطر و نشانی از عفونت عمقی بافت نرم خواهد بود. در لمس ناحیه، متوجه برجستگی هایی می شویم که می تواند نشان دهنده وجود آبسه باشد که این وضعیت در پای دیابتی بسیار نادر است. زیرا عملکرد ضعیف گلبول های سفید نمی تواند عفونت ایجاد شده را متمرکز و ایجاد آبسه نماید.
بسیاری از جراحان بی تجربه از چنین واقعیتی آگاهی نداشته و تصور می کنند تنها علامت انجام جراحی ایجاد برجستگی و آبسه است. اگر چه گاهی پوسته ریزی گسترده زیر جلدی فاشیا و تاندون ها ایجاد می شود که در معاینات بالینی پا قابل مشاهده نمی باشد.
در نهایت، چنین پوسته ریزی به فرم مایع تبدیل و متلاشی شده و نیاز به جراحی دبریدمان خواهد داشت.
عفونت زخم دیابتی حاد اغلب در شرایط نبود اکسیژن کافی بافتی به فرم تغییر رنگ بنفش – آبی ظاهر می شود. این وضعیت در نتیجه افزایش متابولیسم ناشی از عفونت و کاهش جریان خون پوستی ثانویه به التهاب عروقی سپتیک در گردش خون پوستی می باشد.
تغییر رنگ آبی می تواند در هر دو عارضه پای نوروپاتیک و یا نورو-ایسکمیک، بخصوص در انگشتان ایجاد شود که نباید در پای نورو-ایسکمیک به پیشرفت ایسکمی نسبت داده شود.
تغییر رنگ بنفش – آبی در موارد عفونت حاد به صورت تاول های بنفش رنگ ظاهر می شود که نشان دهنده نکروز زیر جلدی خواهد بود. عفونت زخم دیابتی حاد زیر جلدی ایجاد شده توسط باکتری های گرم منفی و هوازی تولید گاز می نماید که می توان از طریق لمس کریپتوس بررسی و به کمک تصویربرداری X مشاهده نمود. در شرایط حاد ،تخریب بافتی گسترده ای همراه با تشکیل تاول مشاهده می شود که نشانه نکروز کلاسیک فاسیتیس می باشد.
پیشگیری از بروز علائم عفونت زخم دیابتی
طبق مطالعات، بیش از نیمی از زخمهای پای دیابتی دچار این بیماری میشوند. تقریباً ۲۰ درصد از عفونتهای متوسط تا شدید پا در افراد دیابتی منجر به قطع عضو میشود.
مراقبتهای پیشگیرانه بسیار مهم است. قند خون خود را کنترل کنید، زیرا در صورت ثابت بودن قند خون احتمال ابتلا به عوارض دیابت کاهش خواهد یافت.
همچنین میتوانید با رعایت موارد زیر به جلوگیری عفونت زخم دیابتی کمک کنید:
- هر روز پای خود را به طور مکرر بشویید.
- تمیز نگه داشتن انگشت دست و پا به اندازه کافی، اما نه بیش از حد.
- پاهای خود را خشک و مرطوب نگه دارید.
- اغلب جوراب خود را عوض کنید.
- به دیدن یک متخصص پا برای برطرف کردن میخچه و پینه بروید.
زخمهای پا، میتواند پس از درمان بازگردانده شوند. جای زخم میتواند آلوده شود، اگر منطقه دوباره تشدید شود. پزشک شما ممکن است توصیه کند که برای جلوگیری از برگشت زخم کفشهای دیابتی بپوشید.
- اشتراک گذاری در :
دکتر بابک ثابت (متخصص جراحی عمومی)
دکتر بابک ثابت متخصص جراحی عمومی - نظرات و اینستاگرام دکتر بابک ثابت - آدرس مطب و شماره تماس دکتر ثابت برای نوبت دهی - وبسایت تخصصی دکتر بابک ثابت
- بدون نظر
ارسال دیدگاه